Risicomanagement en weerstandsvermogen
Bij het bepalen van onze financiële positie stuurt de gemeente Uden op de weerstandsratio’s. De ratio’s worden hierbij ingezet als sturingsinstrument. De ratio’s worden enerzijds bepaald door de weerstandscapaciteit en anderzijds door de aanwezige risico’s. Hierbij maken we onderscheid tussen incidenteel en structureel.
In al onze planning & control producten (begrotingsnotitie, programmabegroting, bestuursrapportage en programmarekening) heeft risicomanagement een plek. Hierdoor wordt continue verantwoording afgelegd over onze financiële positie.
Daar waar we bij het opstellen van de Programmabegroting 2014 een prognose afgaven voor de ontwikkeling van de weerstandsratio, richten we ons bij deze bestuursrapportage op de ontwikkeling van de ratio in 2013. Dit als voorloper op de ratio zoals deze wordt opgenomen in de Programmarekening 2013.
Ontwikkeling vermogenspositie
De gemeente Uden wil sturen op risico’s en weerstandsvermogen. Belangrijk hierbij is ook de ontwikkeling van de vermogenspositie van onze gemeente. De vermogenspositie heeft betrekking op de incidentele weerstandscapaciteit. In onderstaand overzicht is duidelijk zichtbaar hoe het vermogen zich ontwikkelt.
In de grafiek is zichtbaar dat de reserve positie van de gemeente Uden sinds 2009 flink is afgenomen.
Wij zijn er ons van bewust dat de vermogenspositie onder druk staat. De stappen die genomen worden om onze vermogenspositie en de financiële positie te verbeteren zijn beschreven bij de toelichting op de incidentele weerstandstandsratio.
Structurele risico’s, weerstandsvermogen en ratio
Bij het opstellen van de Programmabegroting 2014-2017 in augustus hebben we de meest actuele informatie opgenomen voor wat betreft de structurele risico's en de structureleweerstandscapaciteit. Er is op dit moment geen andere informatie beschikbaar om een betere prognose te maken.
Incidentele risico’s, weerstandsvermogen en ratio
De ratio wordt als volgt berekend:
Ratio weerstandsvermogen = weerstandscapaciteit / risico's
Toelichting ontwikkeling incidentele ratio
Ondanks dat de ratio bij de Programmarekening 2012 boven de norm lag (2,32) was al wel duidelijk dat deze onder druk stond. Ondanks de verbeteracties die waren genoemd is de ratio afgenomen naar 1,76.
De afname van de ratio wordt verklaard doordat de incidentele risico’s toenemen met bijna € 2 mln. Deze toename wordt voornamelijk veroorzaakt door toenemende risico’s in het grondbedrijf. Daarnaast neemt ook het weerstandsvermogen af door afname van de algemene reserve.
Doorkijk naar de toekomst
De incidentele ratio ligt nog binnen de gestelde norm, er zijn nog steeds veel factoren die deze ratio direct negatief kunnen beïnvloeden. Denk hierbij aan afboekingen vanuit de grondexploitatie, het niet halen van bezuinigingstaakstellingen, toename van de incidentele risico’s en negatieve resultaten in afwijkingenrapportages.
Om het weerstandsvermogen minimaal op niveau te houden of te verbeteren, zal verder worden gegaan met de volgende stappen:
- Actief sturen op het realiseren van de bezuinigingen doormiddel van de bezuinigingsmonitor;
- Extra kritisch kijken naar B&W voorstellen waarbij als dekking de algemene reserve wordt genoemd;
- Bestemmingsreserves kritisch screenen en waar mogelijk vrij laten vallen ten gunste van de algemene vrije reserve;
- Bestemmingsreserves koppelen aan de algemene vrije reserve;
- Eventuele exploitatieoverschotten direct toevoegen aan de algemene vrije reserve.