Koploper in duurzaamheid

Jaarverslag

Uden bouwt aan een groene, gezonde samenleving; natuurlijk zo veel mogelijk duurzaam. Met het uitvoeringsprogramma duurzaamheid werken wij samen met Veghel aan een betere leefomgeving. We geven zelf het goede voorbeeld door nog meer duurzaam te gaan werken. Dit betekent dat we gebouwen en openbare verlichting energiezuiniger maken, duurzame energie opwekken en meer duurzame producten inkopen. Natuurlijk stimuleren we onze burgers om mee te werken aan een duurzame toekomst. De aandacht voor duurzaamheid verschuift steeds meer van concrete duurzaamheidsprojecten naar ‘dat wat we doen, doen we duurzaam’. Dit is onder andere zichtbaar in de visie en ambitie van de AgriFood Capital, een duurzame Topregio in AgriFood.

Energie

Afgelopen jaar heeft een initiatiefgroep, die voornamelijk bestaat uit burgers, onderzocht of het oprichten van een lokale duurzame energie coöperatie in Uden haalbaar was. Als gemeente hebben we dit proces gefaciliteerd. In januari 2013 bezochten ruim 200 Udenaren de startbijeenkomst. Ruim 70 vrijwilligers meldden zich daarna aan voor de verschillende werkgroepen van de coöperatie in oprichting. Op 10 oktober is de coöperatie Energie Uden opgericht. Onderzocht is op welke wijze het aantal laadpunten voor elektrische auto’s kan worden uitgebreid. Streven is om in 2014 het aantal laadpunten flink uit te breiden.

Fairtrade

De werkgroep Fairtrade, een burgerinitiatief, heeft zich in 2013 omgevormd tot stichting. Het eerste project was het maken van een Eerlijke Udense Winkelroute. De stichting wordt door de gemeente Uden gefaciliteerd. Samen met leerlingen van het Udens College zijn Fairtrade producten in supermarkten, horeca en cadeauwinkels geïnventariseerd. Het resultaat is een handzame plattegrond met de Eerlijke Winkelroute die in december 2013 is gelanceerd.

Milieubewustzijn onder burgers stimuleren

• Van onderbroek tot hoeslaken: het kan allemaal worden hergebruikt. We stimuleren burgers om oud textiel niet weg te gooien maar aan te leveren voor hergebruik. Samen met de textielinzamelaren Uden Wereldwijd en Caritas is vorig jaar de Week van Textiel gehouden met exposties in gemeentehuis en bibliotheek, promotie activiteiten op de weekmarkt en informatie op de afvalkalender en het Udens Weekblad.
• Samen met gebiedsplatforms is er een burgerklankbord gestart om Udenaren te stimuleren hun afval zo veel mogelijk te scheiden. Gescheiden inleveren van afval spaart grondstoffen en energie uit, en voorkomt veel milieuvervuiling. Elke kilo afval die niet naar de verbrandingsoven gaat levert geld én milieuwinst op. In het voor- en najaar zijn twee publiekscampagnes gehouden. Als dank voor het gescheiden aanleveren van GFT afval konden burgers tijdens de landelijke compostdagen een kuub compost ophalen bij een Udense groenverwerker.
• Het verwerken van restafval is afgelopen jaar gezamenlijk aanbesteed met de gemeenten Veghel, Bernheze, Sint-Oedenrode, Schijndel, Landerd, Maasdonk en Oss.
• In 2013 zijn alle geplande E-laadpunten gerealiseerd en zijn er 2 particuliere initiatieven gehonoreerd. In de nieuwe parkeergarage Hoek Promenade zijn 8 laadpunten gepland en er wordt verder gekeken naar mogelijke nieuwe locaties voor E-laadpunten.
• Het afval van de deelnemers van de vrijmarkt op Koninginnedag wordt gescheiden ingezameld in e-waste, textiel, kunststof, papier en karton in plaats van alles als restafval.
• Twee communicatie- en  inzamelcampagnes zijn in het voor- en najaar gehouden om burgers te stimuleren e-waste gescheiden in te zamelen.
• Als dank voor het gescheiden houden van gft konden burgers gratis een kuub compost ophalen op de landelijke compostdagen bij een Udense groenverwerker.
• In overleg met de gebiedsplatformen met een burgerklankbord gestart om de gescheiden inzameling nog verder te verbeteren.

Communicatie

Het afgelopen jaar is er online gecommuniceerd via www.uden.nl en twitter en is er veel gepubliceerd over actuele duurzaamheidsonderwerpen zoals Energie Uden, zonnepanelen gemeentewerf, warme truiendag. Via direct-mail ontvangen geïnteresseerde burgers informatie over alle duurzame ontwikkelingen in Uden. Medewerking is verleend aan de Raadsinformatiebijeenkomst van september 2013 die in het teken stond van duurzaamheid/circulaire economie.

Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO)

Als bedrijf ‘Gemeente Uden’ zijn op het gebied van MVO de volgende zaken gerealiseerd.

• De criteria voor duurzaam inkopen door de gemeente zijn in het handboek inkopen opgenomen. Hierdoor moet het streven om in 2015 voor 100% duurzaam in te kopen makkelijker haalbaar zijn.
• Een veegwagen is vervangen door een volledige elektrische veegwagen van het Udense bedrijf Tennant. Verder wordt onderzocht of te vervangen bedrijfsauto’s door een elektrische uitvoering vervangen kunnen worden.
• Langs de fietsroute door het Zuiderpark zijn lichtmasten van gerecycled kunststof geplaatst.
• In 2013 is op de gemeentewerf, als eerste gemeentelijk gebouw zonnepanelen geïnstalleerd. De voorbereiding voor plaatsing van zonnepanelen op de Balans, de Nieuwe Pit en uitbreiding op de gemeentewerf zijn gestart en zullen in 2014 worden geïnstalleerd.
• De vloerbedekking op o.a. de 2e verdieping van het gemeentehuis is vervangen door Cradle 2 Cradle (C2) vloerbedekking. Dit type vloerbedekking voldoet aan de criteria van de circulaire economie.
• Ook afgelopen jaar is op het gebied van onderhoud weer geïnvesteerd in het toepassen van energiezuinige lampen. Veel van deze nieuwe lampen zijn LED lampen. Naast het lage energieverbruik is de levensduur van deze lampen ook veel langer dan de oude lampen, dit kan variëren van 2 tot 5 keer zo lang (afhankelijk van het lamptype).  Ook de garantie op de nieuwe LED lampen is een belangrijk punt om te kiezen voor een LED lamp.
• In 2014 wordt er weer een groot deel van het onderhoudsbudget voor openbare verlichting gestoken in het vervangen van de ‘oude’ verlichting in Volkel voor nieuwe LED verlichting. Dit betekent voor de komende jaren weer een lagere energierekening en minder onderhoudskosten.

De sinds 2011 bestaande samenwerking in de commissie MVO van ReVUS is gecontinueerd. Doel is de meerwaarde voor bedrijven van maatschappelijk verantwoord ondernemen bij bedrijven onder de aandacht te brengen. Dit is oa gebeurd door het organiseren van bedrijfsexcursies (in Uden naar champignonkwekerij ’t Voske) en het organiseren van de tweede MVO-prijs Veghel-Uden-Schijndel.

Realisatie in één oogopslag

​ opgestart/volgens planning  ​ vertraging/afwijking   nog niet opgestart

	Koploper in Duurzaamheid		Toelichting
1	Uitwerken nieuwe woonwijk met woningen die zelf energie leveren.		Potentiële bouwers/bewoners worden geïnformeerd over, en eventueel begeleid bij, de mogelijkheden van duurzaam bouwen.
2	Stimuleringsregeling voor burgers op gebied van duurzaamheid (Vlagheidefonds).		Uden neemt deel aan het Vlagheidefonds. Het fonds wordt financieel niet meer aangevuld.
3	Uitvoeringsprogramma bij duurzaamheidsbeleidsplan uitvoeren.		De uitvoering van het programma is begin 2013 geëvalueerd en bijgesteld. Het restant van de werkzaamheden wordt afgerond in 2014.
4	Uitvoeren duurzaamheidstoets (GPR) bij bouwaan-vragen.		Er is een nieuw dubo-convenant van kracht in onze regio. Het convenant is in de organisatie geïmplementeerd en wordt door partijen uit de regio nagestreefd.
5	Energiezuinige gemeentelijke gebouwen (incl. zonnepanelen).		Na plaatsing van zonnepanelen op de gemeentewerf is onderzocht welke gemeentelijke gebouwen ook geschikt zijn voor zonnepanelen. Voor de nieuwe Pit, de Balans en MuzeRijk wordt de installatie voorbereid. Op de gemeentewerf wordt de installatie uitgebreid.
6	Duurzaam onderhoud plegen.		Bij het uitvoeren van onderhoudswerkzaamheden gebruiken wij bij voorkeur duurzame materialen en beperkt gebruik van chemische onkruidbestrijdingsmiddelen. Daarnaast is gestart met de voorbereidingen voor niet-chemische onkruidbestrijding op verharde vlakken. In 2014 worden hier enkele proeven mee gedaan.
7	UItvoeren afvalvisie.		In regionaal verband zijn de twee belangrijkste prioriteiten: 1. gezamenlijke aanbesteding voor het verwerken van restafval en 2. intensievere samenwerking op afvalgebied in As50 verband. Het maken van een regionale afvalvisie wordt pas gemaakt als de samenwerking op afvalgebied vorm heeft gekregen. Voor Uden is een afvalvisie in ontwikkeling waarbij burgers betrokken worden om hierover mee te denken.

Realisatie 2013 in kengetallen