Bestedings- en dekkingsplan 2016-2019

Structureel

1. Begrotingsnotitie 2016

Uitgangspunt bij de voorbereiding van het bestedings- en dekkingsplan van Programmabegroting 2016 is het basisbeeld zoals opgenomen en toegelicht in de Begrotingsnotitie 2016.

2 t/m 4. Correctie indexering subsidies, overige goederen en diensten, belastingen en tarieven (van -0,4% naar -0,2%

Voor loon- en prijscompensatie houden we vast aan de ontwikkeling van de prijscompensatie van het Bruto Binnenlands Product (bbp). De inflatie (bbp) voor 2014 was al bijgesteld van 2% naar 1,5%. In werkelijkheid kwam de prijscompensatie Bruto Binnenlands Product in 2014 uit op 1%. Dit betekent een correctie in de prognose 2016 van -0,5%. De inflatie in 2015 komt volgens het Centraal Planbureau 2015 iets hoger uit dan eerder verwacht. Nu wordt uitgegaan van een prijsontwikkeling van 1% t.o.v. de eerder afgegeven prognose van 0,4%. In de Programmabegroting 2015 hebben we gerekend met een inflatiecijfer van 1,5%. Dit betekent dus een correctie van -0,5%.
Voor 2016 wordt nu gerekend met een prijsontwikkeling bbp van 0,8%.

Samengevat:

Correctie prijscompensatie BBP 2014   -0,5%

Correctie prijscompensatie BBP 2015   -0,5%

Prognose prijscompensatie BBP 2016  +0,8%

Aanpassing budgetten 2016                   -0,2%

Per saldo betekent dit een verlaging van alle budgetten goederen en diensten, belastingen, rechten en tarieven met 0,2%.

5. Salarissen en vergoedingen

In de Begrotingsnotitie 2016 hebben we rekening gehouden met een algehele loonsverhoging van 1%. In die berekening was nog geen rekening gehouden met bijvoorbeeld individuele periodieke verhogingen. In afwachting van de nieuwe cao-afspraken, is door de sociale partners afgesproken om de gemeenteambtenaren in oktober 2015 en in juli 2016 een eenmalige uitkering van 0,74% van het jaarsalaris te verstrekken. Mocht er voor 1 juli 2016 geen nieuwe cao sector Gemeenten 2016 afgesloten, dan wordt de eenmalige uitkering 2016 van 0,74% van het jaarsalaris omgezet in een structurele salarisverhoging van 0,74%.

6. Ontwikkeling OZB opbrengst 

Bij de berekening van de OZB-opbrengst houden we rekening met de huidige geraamde opbrengst, eventueel vermeerderd met de prijscompensatie en rekening houdend met de toename van het aantal woningen. Onlangs hebben we het meest actuele belastingkohier ontvangen van de BSOB. Op basis van dat kohier dient de prognose neerwaarts bijgesteld te worden. In dit bedrag is ook een bedrag van € 75.000 opgenomen wat we gemiddeld jaarlijks niet innen in verband met verminderingen. Verminderingen zijn wijziging in de belastingheffing door succesvol bezwaar van eigenaren tegen de hoogte van de bouwsom, waar de aanslag over berekend is.

7. Aanvulling budget onderhoud kapitaalgoederen n.a.v. de geactualiseerde nota openbare ruimte Uden 'Van gevel tot Gevel' 

De geactualiseerde Nota openbare Ruimte Uden “van Gevel tot Gevel”  inclusief de bijbehorende budgetten is inmiddels aangeboden aan de Raad.  De vastgestelde normbedragen komen grotendeels overeen met de huidige stortingen in de groot onderhoud voorzieningen. Alleen voor verlichting is gerekend met een te laag aantal masten. Deze areaaluitbreiding wordt nu aanvullend opgenomen in het bestedings- en dekkingsplan van de begroting 2016. Aanvullend zullen ter voorkoming van kapitaalvernietiging, voor de vervangingsinvesteringen (rehabilitatie) inzake wegen, bebording en verkeersregelinstallatie ’s op basis van feitelijke noodzaak tot vervanging, jaarlijks offertes worden ingebracht en opgenomen in het MIP (meerjareninvesteringsprogramma).

8. Hogere teruggaafverhaal BTW-compensatiefonds

Sinds de invoering van het BTW compensatiefonds (2003) is het gemeenten toegestaan om de BTW-component te berekenen over de gemaakte uitgaven rond afval en riool en die vervolgens te betrekken bij de tariefstelling van de leges afvalstoffenheffing en rioolrecht. Onze BTW-component is nog gebaseerd op het uitgavenniveau van 2003. Baseren we ons op het huidige uitgavenniveau dan kan
€ 125.000 meer bij het compensatiefonds gedeclareerd worden en als algemeen dekkingsmiddel ingezet worden.

9. Ontwikkeling algemene uitkering Gemeentefonds door meicirculaire 2015

Voor de prognose van de algemene uitkering in de Begrotingsnotitie 2016 hebben we ons gebaseerd op de toen beschikbare informatie, te weten de septembercirculaire 2014 en de decembercirculaire 2014. Zoals u weet baseren we de Programmabegroting minimaal op de informatie zoals opgenomen in de meicirculaire. Een doorrekening van deze circulaire heeft plaatsgevonden.
De uitkomsten van de doorrekening vallen tegen ten opzichte van eerder verwachtingen. Middels een informatienota is de raad hiervan medio juni over geïnformeerd.

Systematiek voeding gemeentefonds en gevolgen voor algemene uitkering voor de jaren 2015 en verder
De voeding van het gemeentefonds is afhankelijk van de Rijksuitgaven. Hierbij wordt de systematiek ‘samen de trap op, samen de trap af’ gehanteerd. Tijdens de economische crisis van de afgelopen 7 jaar heeft het Rijk diverse grootschalige bezuinigingen doorgevoerd. Gemeenten hebben hun algemene uitkering dan ook jaar in jaar uit zien afnemen, geheel in lijn met de eerder vermelde systematiek. Bij de presentatie van het Centraal economisch plan van maart 2014 werd duidelijk dat de economie weer aantrekt en dat de crisis voorbij lijkt. Het begrotingstekort van het Rijk liet ook al een positieve ontwikkeling zien. Het begrotingstekort loopt zichtbaar terug en valt makkelijk binnen de norm van de EU van 3% tekort ten opzichte van het Bruto Binnenlands Product.
Op basis van deze informatie, waarin geconcludeerd kan worden dat het financieel huishoudboekje van de BV Nederland weer op de goede weg is, was de verwachting dat ook het Rijk wederom investeringen ging plannen. Gemeenten zouden op deze manier ook mee gaan profiteren van de toenemende Rijksuitgaven door het systeem van ‘samen de trap op, samen de trap af’.

De meicirculaire liet echter een ander beeld zien. Het Rijk heeft ten opzichte van de begroting van 2014 aanzienlijk lagere kosten gemaakt dan vooraf geraamd. Ook voor 2015 voorziet het Rijk nu aanzienlijke lagere uitgaven. Met name de loonontwikkeling bleef flink achter bij eerdere prognoses. Voor 2015 wordt de verlaging naast de lagere loonontwikkeling ook gezien in lagere uitgaven voor kinderopvangtoelagen en studieleningen.
Voor 2016 voorziet het Rijk nu wel een toename van de uitgaven als gevolg van de loonontwikkeling.
Verder wil het Kabinet zich nu vooral richten op verbetering van de schuldpositie en mogelijk het aanpassen van het belastingstelsel, waarbij rekening gehouden wordt met een lastenverlichting van € 5 miljard.

Ook geeft de meicirculaire inzicht in de voorlopige budgetten rond het deelfonds sociaal domein.  Zie voor aanvullende informatie de toelichting op de algemene uitkering, 

10. Correctie op basisbeeld door Provinciale standpunt 

1. De bezuiniging is in 2012 berekend op basis van taken en werkzaamheden die de GGD op dit moment niet meer uitvoert o.a. als gevolg van wetswijziging, maar ook door de ombuiging van de GGD als organisatie om in lijn te komen met de 3D's. In 2013 is van de totale bezuiniging van € 179.200 al € 104.200 gerealiseerd. De resterende bezuiniging op de GGD ad € 75.000 is niet (meer)haalbaar, omdat het takenpakket van de GGD is gewijzigd door een wetswijziging (WPG, Wet publieke Gezondheid), waardoor nu meer dan 90% van hun taken JGD is en GGD daarmee wezenlijk onderdeel is van het basisteam Jeugd en Gezin. Dit betekent meer taken dan voorheen. Bij deze toename van taken is sturen op bezuiniging niet realistisch. De afdeling MD is nu, met anderen, aan het bekijken (basisteams, GGD, ambtelijk; lokaal en regionaal) wat het werk is, wat het zou moeten/mogen kosten en hoe we daar op kunnen sturen. Dat moet leiden tot een nieuw bekostigings- en sturingsmodel voor de GGD vanaf 2016. De stukken van de aankomende voorjaarsnota (2016) van de GGD zijn daarmee dit jaar van groot belang. Of sturing door de gemeente Uden op het (nieuwe) takenpakket kan leiden tot dekking voor de resterende bezuiniging valt nu nog niet in te schatten. Zeker is dat zo'n besluit te zijnder tijd (2e helft 2015) een nieuw bestuurlijk besluit behoeft.
De Provincie beoordeelt de hardheid en haalbaarheid van bezuinigingsmaatregelen/taakstellingen. Dit op basis van het toetsingskader 'Financieel Toezicht'. De onderbouwing van de maatregel moet dan ook reëel zijn. Bezuinigingen op verbonden partijen zijn volgens de Provincie niet reëel en worden gecorrigeerd op het begrotingssaldo. Om die reden brengen we dan ook nu het restant bedrag in mindering op ons basisbeeld.

2. De winst van de gemeenschappelijke regeling IBN wordt niet direct overgemaakt aan de deelnemende gemeenten, maar gestort op een door de W.S.W. beheerde rekening. In het verleden heeft de gemeente Uden meerdere malen deze middelen ingezet ter financiering van het groenbestek. Hiermee structureel ruimte creërend binnen de exploitatie. Dit met instemming van de financieel toezichthouder. Voor 2016 waren we weer voornemens dit in overleg met de IBN/WSW voor te stellen. In het vooroverleg met de Provincie is ons echter duidelijk geworden dat de Provincie nu het standpunt inneemt dat er sprake is van een incidentele dekking waar geen structurele verlaging van het groenbestek tegenover mag staan. Om die reden stellen we nu voor dit voorstel, zoals opgenomen in de Begrotingsnotitie 2016, in te trekken.

11. Structureel aanbestedingsvoordeel leerlingenvervoer

Onlangs is het contract voor leerlingenvervoer voor het jaar 2016 verlengd. Op basis van deze aanbesteding verwachten we met ingang van 2016 een structureel voordeel te behalen op leerlingenvervoer van € 140.000.

12. Offertes

De offertes dragen bij aan het realiseren van de doelstellingen zoals vastgelegd in ons coalitieprogramma. Gelet op de beperkte financiele ruimte binnen onze exploitatie zijn alleen de hoogstnoodzakelijke zaken opgevoerd. Het komend jaar wordt in financieel opzicht een spannend jaar voor de gemeente Uden. Zet het Rijk verder in op lastenverlichting en aflossen van de staatsschuld  of gaat het Rijk wederom investeren in de BV Nederland? De uitkomst van die vraag bepaalt grotendeels de ontwikkeling van de algemene uitkering. Investeren betekent dat we als gemeente meeprofiteren, lastenverlichting en aflossen schuld levert geen financiele ruimte op. Om een meerjarig sluitende programmabegroting 2017 te kunnen aanbieden zullen we het komend jaar wederom een bezuinigingsproject moeten doorlopen. Er is de afgelopen jaren voor € 7 miljoen structureel bezuinigd. Het zal duidelijk zijn dat er geen rek meer zit in onze programmabegroting en dat we ons nu de vraag moeten stellen welk voorzieningenniveau we wenselijk achten en voor welke prijs we dat als gemeenten aan onze inwoners en bedrijven kunnen aanbieden. Daarbij willen we ook actief onze schuldpositie verbeteren.

13. Noodzakelijke bezuinigingen / meevallers

Om een met ingang van 2018 een structureel sluitende begroting aan de Raad te kunnen aanbieden was het wederom noodzakelijk om een aantal bezuinigingsvoorstellen door te voeren. Gelukkig zijn er ook meevallers (met ingang van 2017)  te melden binnen onze afvalexploitatie te melden.

Onderstaand de bezuinigingen/meevallers. Een motivatie hierop treft u aan door op desbetreffende bezuiniging/meevaller te 'klikken'.

* De afvalstoffenheffing wordt door deze maatregel/ontwikkeling naar beneden bijgesteld. Om een financiele meevaller in de exploitatie te creëren wordt de OZB met hetzelfde bedrag verhoogd. Gemiddeld genomen blijft hierdoor de koopkracht gelijk.