Weerstandsvermogen en risicobeheersing
Risicomanagement heeft een prominente plek binnen de planning en control cyclus van de gemeente Uden. Het is een continu proces. Bij alle planning & control producten wordt hierover gerapporteerd. Het dient als hulpmiddel bij het nemen van besluiten door zowel de gemeenteraad als het college.
Financiële strategie en beleid
Het financiële beleid van de gemeente Uden kent 3 pijlers.
In deze bestuursrapportage geven we een toelichting op de pijler risicomanagement/weerstandscapaciteit.
Ontwikkeling vermogenspositie
De gemeente Uden wil onder andere sturen op risico’s en weerstandsvermogen. Belangrijk hierbij is ook de ontwikkeling van de vermogenspositie van onze gemeente. In onderstaand overzicht is duidelijk zichtbaar hoe het vermogen zich ontwikkelt.
In de grafiek is zichtbaar dat de reservepositie van de gemeente Uden flink is afgenomen ten opzichte van 2009, en sinds 2011/2012 redelijk stabiel is. De afname van het vermogen werd voornamelijk veroorzaakt door de genomen verliezen in het grondbedrijf. Ondanks dat het lijkt alsof er economisch betere tijden aankomen, zijn we ons bewust van de druk op onze vermogenspositie. Stappen die genomen worden om de vermogenspositie en de financiële positie te verbeteren, zijn beschreven bij 'doorkijk naar de toekomst'. Daarnaast is de verbetering van de financiële positie ook een belangrijk onderdeel van het strategische financieel beleid.
Risico's, weerstandscapaciteit en ratio's
Het beleid voor risicomanagement (PDF, 502.2 kB)is geactualiseerd en door uw Raad vastgesteld in december 2014. Er wordt geen onderscheid meer gemaakt tussen incidentele en structuerele risico's. Dit resulteert in 1 weerstandsratio. De inzichtelijkheid in de risico's van de gemeente Uden is hiermee niet gewijzigd. De verantwoording van de risico's vindt op dezelfde transparante wijze plaats als voorheen.
Risico's
Bij het opstellen van de Programmabegroting 2018-2021 in augustus van dit jaar, hebben we de meest actuele informatie opgenomen voor wat betreft de structurele risico's en structurele weerstandscapaciteit. Er is op dit moment geen andere informatie beschikbaar om een betere prognose te maken. Daarom wordt voor de risico inventarisatie, de top 11 grootste risico's en de risico's per programma verwezen naar de paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing van de Programmabegroting 2018.
Herijking reserves en voorzieningen
Planning en control beweegt zich meer en meer naar continous reporting. Daarbij worden de belangrijkste onderdelen die de (financiële) positie van de gemeente bepalen vaker (continue) geactualiseerd. Denk hierbij o.a. aan:
- het risicobeheer en weerstandsvermogen
- het grondbedrijf
- de onderhanden werken
Als onderdeel van het weerstandsvermogen is het ook wenselijk dat we een actueel beeld hebben van onze reserve- en voorzieningenpositie. Daarnaast is het formeel ook verplicht dat de voorzieningen per ultimo boekjaar juist en volledig zijn verantwoord.
Daarom is de herijking van de reserves en voorzieningen geïntegreerd in deze bestuursrapportage.
De notitie herijking reserves en voorzieningen treft u hier.
Weerstandscapaciteit
De weerstandscapaciteit bedraagt € 47 mln. Voor de specificatie hiervan klik hier.
Weerstandsratio
De weerstandsratio geeft aan in hoeverre de gemeente Uden in staat is haar risico's op te vangen en wordt als volgt berekend:
weerstandscapaciteit
risico's = weerstandsratio
Toelichting ontwikkeling weerstandsratio
De weerstandsratio bedraagt 2,3 en ligt boven de gestelde norm (tussen 1 en 2) en is nagenoeg gelijk gebleven ten opzichte van de de Programmarekening 2016. De ratio van 2,30 geeft aan dat de gemeente Uden in staat is om haar risico's op te vangen. Dit draagt positief bij aan de financiële positie van de gemeente Uden. Het resultaat van de 2e financiële afwijkingenrapportage en de herijking reserves en voorzieningen van € 473.000 beïnvloedt de weerstandsratio positief.
Doorkijk naar de toekomst
De weerstandsratio ligt nog op de gestelde norm, maar er zijn nog steeds veel factoren die deze ratio direct negatief kunnen beïnvloeden. Denk hierbij aan afboekingen vanuit de grondexploitatie en toename van de risico’s en negatieve resultaten in afwijkingenrapportages.
Om het weerstandsvermogen minimaal op niveau te houden of te verbeteren, blijven we actief met de volgende stappen:
- Extra kritisch kijken naar B&W voorstellen, waarbij als dekking de algemene reserve vrij besteedbaar wordt genoemd;
- Bestemmingsreserves kritisch screenen en waar mogelijk vrij laten vallen ten gunste van de algemene vrije reserve;
- Eventuele exploitatieoverschotten direct toevoegen aan de algemene reserve vrij besteedbaar.