Verbonden partijen
Verbonden partijen zijn organisaties waaraan de gemeente zich bestuurlijk en financieel verbonden heeft. Het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) geeft als definitie: ‘een verbonden partij is een privaatrechtelijke of publiekrechtelijke organisatie, waarin de provincie of de gemeente een bestuurlijk én een financieel belang heeft.’ Een financieel belang is een aan de verbonden partij ter beschikking gesteld bedrag dat niet verhaalbaar is indien de verbonden partij failliet gaat of het bedrag waarvoor aansprakelijkheid bestaat indien de verbonden partij haar verplichtingen niet nakomt. Bestuurlijk belang is zeggenschap, hetzij uit hoofde van vertegenwoordiging in het bestuur, hetzij uit hoofde van stemrecht.
De verbonden partijen zijn binnen de gemeente Uden onderverdeeld in:
- Publiekrechtelijke samenwerkingsverbanden. De gemeente Uden is betrokken bij diverse gemeenschappelijke regelingen
- Privaatrechtelijke samenwerkingsverbanden. De gemeente Uden is deelnemer in vennootschappen en coöperaties. Tevens is de gemeente Uden deelnemer van een aantal stichtingen en verenigingen.
- Overige samenwerkingsverbanden.Vanuit het verleden is een aantal samenwerkingsverbanden in het overzicht gekomen die niet geheel aan de criteria voldoen. In het overzicht is bij de rechtsvorm opgenomen dat het geen verbonden partij betreft. Voorgesteld wordt om deze in een volgende versie van deze paragraaf te verwijderen. Echter er zijn ook samenwerkingsverbanden die niet officieel onder de definitie van verbonden partij vallen, maar door het college en/of raad zijn aangemerkt als politiek belangrijk. Deze zullen wel gehandhaafd worden in de planning en control producten.
Klik hier (PDF, 239.1 kB) voor een overzicht van de verbonden partijen.
Beleid
De Raad van Uden heeft in 2014 besloten verbeterpunten ten behoeve van de kaderstellende en controlerende functie van gemeenteraden op de ‘zware’ samenwerkingsverbanden over te nemen. De gemeente Uden is bezig met het formuleren van beleid rondom de inventarisatie, het risicobeheer, de opzet en verantwoording van de verbonden partijen. Zo hebben de griffiers van Noord-Oost Brabant verbetervoorstellen gepresenteerd om de sturing van de raden op de regionale samenwerking te versterken in het rapport ‘Grip op regionale samenwerkingsverbanden’. Deze voorstellen zijn in het najaar van 2017 besproken en geaccordeerd en in 2018 geïmplementeerd via fractievoorzittersoverleg.
In het inmiddels geïmplementeerde voorstel leggen de presidia de focus/prioritering op aantal samenwerkingsverbanden en voor deze samenwerkingsverbanden zijn één of twee raadsrapporteurs aangewezen die de besluitvorming procesmatig kunnen voorbereiden en de raad kunnen voorzien van informatie. Daarnaast wordt met een interactief proces eens per 4 jaar samen met de raden een concept meerjarig beleidsplan opgesteld. Daarnaast zal de samenwerking tussen de raden onderling verbeterd worden door een regionaal informatiesysteem voor de raden te ontwikkelen, en de vergadercycli op elkaar af te stemmen. Tevens vindt er tweemaal per jaar een regionale beeldvormende bijeenkomst plaats om meer interactie met de samenwerkingsverbanden te krijgen. Afsluitend zullen adoptiegriffiers geïntroduceerd worden om raden bij belangrijke beslissingen vroegtijdig in positie te kunnen brengen.
Visie
De gemeente Uden heeft als visie dat de keuze voor een samenwerkingsverband altijd dient te gebeuren vanuit het maatschappelijk belang. Om te bepalen of in specifieke situaties dat belang het meest gediend wordt door aansluiting bij een samenwerkingsverband volgt de gemeente Uden in hoofdlijnen de VNG-BiZa-Handreiking voor de toepassing van de wet gemeenschappelijke samenwerkingen. Deze handreiking is uitgewerkt in het ambtelijk beheersinstrument
Proceskader Samenwerkingsverbanden. Dit proceskader wordt gehanteerd om te bepalen of nieuwe samenwerkingsverbanden worden aangegaan, alsmede om periodiek te evalueren of een samenwerkingsverband nog de meest optimale vorm is om het maatschappelijk belang te borgen.
Wet- en regelgeving
Als gevolg van maatschappelijke ontwikkelingen is de landelijke tendens dat het belang van een adequate beheersing van de verbonden partijen toeneemt. Mede naar aanleiding hiervan is de BBV (Besluit Begroting en Verantwoording) is op 16 juli 2014 gewijzigd. Ook de Wet Gemeenschappelijke Regelingen is met ingang van 1 januari 2015 gewijzigd. Daarnaast treden bepalingen en richtlijnen van de notitie Verbonden partijen d.d. oktober 2016 met ingang van 2018 in werking. Het doel van deze wijzigingen is om de verantwoording van de verbonden partijen aan te scherpen. Gemeenten zijn verplicht meer informatie over de verbonden partijen op te nemen. Naast de gebruikelijke informatie als naam, vestigingsplaats, openbaar belang dat wordt behartigd, veranderingen in het belang gedurende het boekjaar, moet ook het eigen vermogen en vreemd vermogen aan begin en einde van het begrotingsjaar en het resultaat van de verbonden partij opgenomen worden. Deze informatie was echter reeds toegevoegd aan de paragraaf en daarmee voldeed de paragraaf reeds aan deze nieuwe vereisten.
Doorkijk naar de toekomst
De laatste jaren is de aard en het aantal samenwerkingsverbanden sterk in beweging. De verwachting is dat deze trend zich de komende jaren voort zal zetten. Als gevolg daarvan is de beheersing van verbonden partijen van belang. Daarnaast is het ook van belang om de risico's die hiermee samenhangen in beeld te hebben en te houden. Deze risico's hebben zijn plek in het systeem van risicobeheersing van de gemeente Uden. Zie hiervoor de risico inventarisatie (PDF, 177.4 kB) in de paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing.