Risico's
Doelstelling van de gemeente Uden is om periodiek inzicht te hebben in de risico's. Hierover wordt 4x per jaar (in de Begrotingsnotitie, Programmabegroting, Bestuursrapportage en Programmarekening) verantwoording afgelegd. De financiële omvang van deze risico's wordt op een uniforme wijze, conform het vastgestelde beleid, in beeld gebracht.
Top 11 risico’s
De risico inventarisatie vindt plaats op basis van de inschatting van de financiële impact en de kans van optreden. We hanteren hierbij klassen van 1 tot 5. Hierbij oplopend van kans en financiële impact. Voor een verdere toelichting op dit systeem van risicobeoordeling, verwijzen wij naar het eerder genoemde beleid voor het risicomanagement vastgesteld in december 2014. Hieronder is schematisch weergegeven wat de grootste risico’s zijn voor de gemeente Uden. Voor deze weergave is geen onderscheid gemaakt tussen de incidentele en structurele risico’s.
Schematisch
* De risico's van het sociaal domein zijn dit jaar gelijk gehouden aan de hoogte van de reserve en daarmee afgedekt. Daarom is alleen de totale omvang van het risico benoemd, en geen inschatting gemaakt van de kans x impact. Naar verwachting zal in de loop van de tijd steeds meer duidelijkheid komen rondom de ontwikkelingen (aantallen etc) in het sociaal domein, waardoor het wel mogelijk is een inschatting te maken van de kans en de impact. Hierdoor ontbreken de nummers 1 t/m 3 in bovenstaande tabel.
De grootste risico's zitten in het sociaal domein en het grondbedrijf. Als gevolg van de decentralisatie per 1 januari 2015 zijn de taken en verantwoordelijkheden in het sociaal domein voor een groot gedeelte bij gemeenten komen liggen. Om deze tranistie goed te laten verlopen, zijn er al heel veel werkzaamheden verricht. Maar de complexiteit en omvang van de tranisitie is enorm. Er zijn nog steeds veel onduidelijkheden, bijvoorbeeld over de omvang van de aantallen. Ook moeten processen nog verder ingericht worden om de decentralisatie goed te laten verlopen en te beheersen. Vooralsnog zijn de risico's voor deelfonds participatie, deelfonds jeugd en deelfonds WMO gelijk gehouden aan de omvang van de reserve sociaal domein conform het aandeel van het desbetreffende deelfonds in de reserve. We verwachten dat we het komend jaar het noodzakelijk inzicht verkrijgen, zodat we een nog betere inschatting van het risico kunnen maken conform ons hiervoor gehanteerd model van risicobepaling.
Bij het grondbedrijf is de risico inventarisatie een belangrijk onderdeel van het meerjarig perspectief. Ook de externe accountant heeft bij de jaarrekeningcontrole 2017 bevestigt dat de beheersing, een belangrijk gedeelte van de risico inventarisatie, van het grondbedrijf op orde is. Gezien de onzekerheid van de ontwikkelingen op de markt blijft dit risico groot. Tenslotte is het beveiligingsrisico ook opgenomen in het rode gebied. Dit risico is toegenomen als gevolg van steeds hogere mate van digitalisering. De wetgeving hieromtrent is ook in ontwikkeling. Zo is er de nieuwe wet Meldplicht datalekken. Als gevolg hiervan zijn er intern procedures opgezet om te voldoen aan de wetgeving.
De overige risico's in het oranje gebied zijn verschillend van aard. Zichtbaar is dat de kans dat ze zich voordoen redelijk gering is, maar als ze zich voordoen is de financiële impact aanzienlijk. Deze risico's zijn gedetailleerd toegelicht in de risico inventarisatie (PDF, 139.6 kB). Daar zijn ook de beheersingsmaatregelen opgenomen om deze risico's zo goed mogelijk af te dekken.
Risico's per programma
De risico's verdeeld over de programma's zien er als volgt uit.
In deze grafiek is zichtbaar dat de grootste risico's in het sociaal domein (programma 6) en de grondexploitatie (programma 8) zitten. Dit is ook zichtbaar in de top 12 risico's. Zoals ook daar beschreven is er met ingang van deze Programmarekening een cijfermatig risico opgenomen voor de transitie in het sociaal domein. Hier tegenover staat een reserve van dezelfde omvang. Per saldo heeft dit dus geen invloed op de weerstandsratio. De reden dat zowel het risico als de reserve sociaal domein zijn opgenomen in de berekening van de weerstandsratio is dat deze ook conform de gemeentebrede systematiek voor risicomanagement in beeld is gebracht en onderdeel uitmaken van de beoordeling van de financiële positie.
Met ingang van deze Programmabegroting is er gekozen voor een nieuwe opzet van de programma's. Met de 10 gehanteerde programma's wordt aangesloten bij de landelijk gebruikelijke indeling. Hierdoor wordt de vergelijkbaarheid met andere gemeenten vergoot. Wel heeft de wijziging van de programma's als gevolg dat de vergelijkbaarheid van de risico's per programma van voorgaande planning en control producten niet mogelijk is. Uiteraard zullen we in de komende producten, zodra dit mogelijk is deze vergelijking wel opnemen.
Uitgebreide risico analyse
De risico's worden conform ons beleid voor risicomanagement geïnventariseerd. Hierdoor is op een gedetailleerd niveau inzicht in de risico's die de gemeente Uden loopt. Tevens wordt door de vakafdelingen aangegeven op welke wijze de risico's beheerst worden. Voor de volledige risico inventarisatie klik hier. (PDF, 139.6 kB)