Paragraaf grondbeleid in cijfers
Winstneming
Voor het nemen van winst in grondexploitaties zijn voorschriften opgenomen in het Besluit Begroting en Verantwoording. De gemeente is verplicht tussentijds winst te nemen op basis van het percentage gerealiseerde kosten in combinatie met het percentage gerealiseerde opbrengsten. Dit wordt de “percentage of completion”-methode genoemd. Als 20% van de geraamde opbrengst is gerealiseerd en 70% van de geraamde kosten zijn gerealiseerd, dient 14% (20% x 70%) van de geraamde totaalwinst genomen te worden aan het eind van het betreffende jaar. Tussentijdse winstnemingen worden verantwoord in de jaarrekening. Bij afsluiting van een grondexploitatie vindt de eindafrekening plaats. Dit is meestal aan het einde van het boekjaar, bij het opstellen van de programmarekening. Bij het opstellen van het Meerjarenperspectief 2020 van het grondbedrijf en het opmaken van de programmarekening 2019 zijn deze principes gehanteerd.
Onderdeel van (tussentijdse) winstneming is het doen van stortingen in fondsen zoals ten behoeve van bovenwijkse voorzieningen. Sinds 2017 geldt het beleid waarbij € 14,90 per verkochte m2 van een winstgevende grondexploitatie aan de Reserve Bovenwijkse Voorzieningen (RBV) wordt toegevoegd. Deze storting kan alleen plaatsvinden als er (tussentijdse) winst genomen moet worden. Is dit niet het geval, dan wordt de storting uitgesteld tot het moment waarop wel winst genomen wordt. De (tussentijdse) winstneming komt deels ten goede van de RBV en deels ten goede van de Algemene Bedrijfsreserve (grondbedrijf).
Figuur 3: Tussentijdse winstneming 2019
Boekwaarde
Bouwgrond In Exploitatie (BIE)
Op 1 januari 2019 bedroeg de boekwaarde, ofwel het geïnvesteerde vermogen, van in exploitatie genomen gronden € 34,5 miljoen. Per 31 december 2019 bedraagt de boekwaarde € 52,3 miljoen. Het verloop van de boekwaarde over 2019 is opgenomen in figuur 4. De per eind 2016 vastgestelde grondexploitaties Eikenheuvel en Hoogveld-Zuid zijn hierin nieuw opgenomen. De boekwaardes per 1-1-2019 van die exploitaties zijn overgebracht vanuit de Materiële Vaste Activa (MVA) gronden en terreinen.
Figuur 4: Verloop boekwaarde van de Bouwgronden In Exploitatie (BIE) 2019
Materiële Vaste Activa (MVA) Gronden en Terreinen
Onder deze noemer vallen de gronden die (nog) niet in een transformatieproces zitten. Dit zijn verspreid liggende (ruil) gronden en grond die middels erfpacht uitgegeven is. Op 1 januari 2019 bedroeg de boekwaarde van deze gronden en terreinen € 25,6 miljoen. Per 31 december 2019 bedraagt de boekwaarde € 9,4 miljoen. De belangrijkste mutatie betreft het overbrengen van de boekwaardes van Eikenheuvel en Hoogveld-Zuid naar de categorie Bouwgrond In Exploitatie. De boekwaarde van deze twee locaties samen bedroeg per 1 januari circa € 15,6 miljoen. Overige wijzigingen betreft de aankoop van het voormalige politiebureau aan Leeuweriksweg 2, de verkoop van gronden nabij het Dico-terrein en het aangaan van erfpachtovereenkomsten waarbij grond “aangekocht” wordt vanuit een locatie binnen de categorie Bouwgrond In Exploitatie.
In figuur 5 wordt het verloop van de boekwaardes van de BIE’s en MVA Gronden en Terreinen van de afgelopen 5 jaar weergegeven.
Figuur 5: Verloop boekwaardes BIE’s en MVA Gronden en Terreinen
Geraamd resultaat
Na het actualiseren van de grondexploitaties wordt het verwachte saldo Netto Contante Waarde per 1-1-2020 (MJP 2020) in vergelijk met MJP 2019 als volgt:
Figuur 6: Saldo’s MJP 2019 en 2020
Zowel de winstgevende als de verlieslatende grondexploitaties samen zijn verbeterd (voor winstneming 2019). Bij alle grondexploitaties is de rente aangepast naar 2,65% (conform regelgeving), het percentage was bij de vorige herziening 2,90%. Er wordt jaarlijks gerekend met een kostenstijging van 2,0% en een opbrengstenstijging van 0,5%. Dit is ongewijzigd t.o.v. MJP 2019. Naast deze algemene wijzigingen zijn er verschillende mutaties doorgevoerd die specifiek voor een bepaalde grondexploitatie gelden. Deze zijn per grondexploitatie terug te vinden verderop in deze paragraaf.
Af te sluiten grondexploitatie
Per einde 2019 is één grondexploitatie afgesloten: Schepersweg. Deze grondexploitatie eindigt zoals voorzien, met een negatief saldo. Bij het afsluiten wordt dit saldo aangezuiverd vanuit de Voorziening Exploitatierisico’s. In deze voorziening was een hoger bedrag gereserveerd dan nu nodig blijkt, waardoor circa € 40.000,- vrij valt ten gunste van de Algemene Bedrijfsreserve van het grondbedrijf. Per eind 2019 zal deze grondexploitatie geen boekwaarde meer hebben.
Strategische Verwervingen
In overeenstemming met de Nota Grondbeleid is via de programmabegrotingen 2008, 2009 en 2010 totaal voor € 20,0 miljoen budgetrecht verleend om strategische aankopen te kunnen doen. Dit betreft aankopen die zijn gelegen buiten gebieden waarvoor door de Raad een exploitatieopzet is vastgesteld, dan wel aanvankelijk niet in de grondexploitatieopzet waren opgenomen. Over de aanwending van dit budgetrecht wordt de Raad via afwijkingenrapportages en het jaarverslag geïnformeerd. Totaal is tot met 2019 circa € 14,4 miljoen aangewend. Genoemde aankopen zijn opgenomen in het investeringsplan als in principe rendabele investeringen en worden daarbij gedekt uit de betreffende of toekomstige grondexploitatie. Het restantbudgetrecht wordt jaarlijks naar het volgende begrotingsjaar overgeheveld. In 2019 is het voormalige politiebureau aan de locatie Leeuweriksweg 2 aangekocht. Deze aankoop zal t.z.t. verantwoord worden bij de herontwikkeling van de Leeuweriksweg (waaronder ook de huidige brandweerkazerne).
In 2019 is op de particuliere percelen liggend in het plangebied Hoogveld-Zuid een voorkeursrecht gevestigd. De gemeente zou graag deze percelen verwerven en zijn hierover in gesprek met de betreffende eigenaren. Wanneer verwerving mogelijk blijkt zullen deze rechtstreeks op de grondexploitatie verantwoord worden. Deze gronden vallen, nu er eind 2019 een grondexploitatie vastgesteld is, niet meer onder het strategische verwervingsbudget. Het restantbudget per ultimo 2019 bedraagt circa € 5,6 miljoen.