Risico's
Doelstelling van de gemeente Uden is om periodiek inzicht te hebben in de risico's. Hierover wordt 4x per jaar (in de Begrotingsnotitie, Programmabegroting, Bestuursrapportage en Programmarekening) verantwoording afgelegd. De financiële omvang van deze risico's wordt op uniforme wijze in beeld gebracht, conform het vastgestelde beleid.
Top 12 risico’s
De risico inventarisatie vindt plaats op basis van het inschatten van de financiële impact en de kans van optreden. We hanteren hierbij klassen van 1 tot 5. Hierbij oplopend van kans en financiële impact. Voor een verdere toelichting op dit systeem van risicobeoordeling, verwijzen wij naar het eerder genoemde beleid voor het risicomanagement vastgesteld in december 2014. Hieronder is schematisch weergegeven wat de grootste risico’s zijn voor de gemeente Uden.
Schematisch
* De risico's van het sociaal domein zijn nog gelijk gehouden aan de hoogte van de reserve en daarmee afgedekt. Daarom is alleen de totale omvang van het risico benoemd, en geen inschatting gemaakt van de kans x impact. Naar verwachting zal er steeds meer duidelijkheid komen rondom de ontwikkelingen (aantallen etc) in het sociaal domein, waardoor het wel mogelijk is een inschatting te maken van de kans en impact. Hierdoor ontbreken de nummers 1 t/m 3 in bovenstaande tabel.
De grootste risico's zitten in het sociaal domein en het grondbedrijf. Als gevolg van de decentralisatie per 1 januari 2015, liggen de taken en verantwoordelijkheden in het sociaal domein voor een groot gedeelte bij gemeenten. Om deze transitie goed te laten verlopen, zijn er al veel werkzaamheden verricht. Maar de complexiteit en omvang van de transitie zijn enorm. Er zijn nog onduidelijkheden, bijvoorbeeld over de omvang van de aantallen. Ook moeten processen nog verder ingericht worden om de decentralisatie goed te laten verlopen en te beheersen. Vooralsnog zijn de risico's voor deelfonds participatie, deelfonds jeugd en deelfonds WMO gelijk gehouden aan de omvang van de reserve sociaal domein conform het aandeel van het desbetreffende deelfonds in de reserve. We verwachten dat we het komend jaar het noodzakelijke inzicht verkrijgen, zodat we betere het risico kunnen inschatten conform ons hiervoor gehanteerd model van risicobepaling.
Bij het grondbedrijf is de risico inventarisatie een belangrijk onderdeel van het meerjarig perspectief. Ook de externe accountant heeft bij de jaarrekeningcontrole 2018 bevestigt dat de beheersing, een belangrijk gedeelte van de risico inventarisatie, van het grondbedrijf op orde is. Gezien de onzekerheid van de ontwikkelingen op de markt blijft dit een risico.
Tenslotte is het beveiligingsrisico ook opgenomen in het rode gebied (zie grafiek). Dit risico is toegenomen als gevolg van de steeds hogere mate van digitalisering. De wetgeving hieromtrent is ook in ontwikkeling. Zo is er de wet Meldplicht datalekken. Als gevolg hiervan zijn er intern procedures opgezet om te voldoen aan deze wetgeving.
De overige risico's in het oranje gebied zijn verschillend van aard. Zichtbaar is dat de kans dat ze zich voordoen redelijk gering is, maar als ze zich voordoen is de financiële impact aanzienlijk.
Risico's per programma
De risico's verdeeld over de programma's zien er als volgt uit.
In deze grafiek is zichtbaar dat de grootste risico's in het sociaal domein (programma 6) en de grondexploitatie (programma 8) zitten. Dit is ook zichtbaar in de top 12 risico's. Zoals ook daar beschreven is er met ingang van deze Programmarekening een cijfermatig risico opgenomen voor de transitie in het sociaal domein. Hier tegenover staat een reserve van dezelfde omvang. Per saldo heeft dit dus geen invloed op de weerstandsratio. De reden dat zowel het risico als de reserve sociaal domein zijn opgenomen in de berekening van de weerstandsratio is dat deze ook conform de gemeentebrede systematiek voor risicomanagement in beeld is gebracht en onderdeel uitmaken van de beoordeling van de financiële positie. Doelstelling is om de risico's rondom het sociaal domein in de toekomst conform de gemeentebrede systematiek in beeld te brengen.
Met ingang van Programmabegroting 2019 is gekozen voor een nieuwe opzet van de programma's. Met de 10 gehanteerde programma's wordt aangesloten bij de landelijk gebruikelijke indeling. Hierdoor wordt de vergelijkbaarheid met andere gemeenten vergoot. De wijziging van de programma's heeft als gevolg dat de vergelijkbaarheid van de risico's per programma van voorgaande planning en control producten beperkt mogelijk is. Voor deze Programmabegroting zijn dan ook alleen de risico's uit Programmabegroting 2019 als vergelijking opgenomen. Uiteraard zullen we in de komende producten, zodra dit mogelijk is, de vergelijking met meerdere producten wel opnemen.
Uitgebreide risico analyse
De risico's worden conform ons beleid voor risicomanagement geïnventariseerd. Hierdoor is op een gedetailleerd niveau inzicht in de risico's die de gemeente Uden loopt. Tevens wordt door de vakafdelingen aangegeven op welke wijze de risico's beheerst worden. Voor de volledige risico inventarisatie klik hier (PDF, 194.0 kB).