Kengetallen financiële positie
Naast bovengenoemde prestatie indicatoren zijn gemeenten, op grond van artikel 11 van het Besluit Begroting en Verantwoording, verplicht om onderstaande kengetallen op te nemen in programmabegroting en programmrekening.
De berekening van deze kengetallen is voor iedere gemeente identiek. Op termijn is benchmarking met andere gemeenten op basis van deze getallen dan ook mogelijk. Let wel, een percentage zelf zegt nog niet zoveel. Bij een vergelijking met andere gemeenten zal bijvoorbeeld ook het voorzieningenniveau betrokken moeten worden. In overleg met het audit-comité is afgesproken vooralsnog de cijfers te verzamelen zonder er concrete doelstellingen aan te verbinden. De wetgever stelt ook geen eisen aan normering. Dit in verband met de eigenheid van gemeenten.
| Kengetallen |
Rekening 2018 |
Rekening 2019 | Begroting 2020 incl. wijzigingen | Rekening 2020 |
|---|---|---|---|---|
| Netto schuldquote | 65,6% | 61,4% | 76,2% | 54,0% |
| Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen | 56,9% | 54,4% | 71,0% | 49,0% |
| Solvabiliteit | 38,4% | 41,3% | 37,6% | 42,7% |
| Grondexploitatie | 18,1% | 32,9% | 35,0% | 29,5% |
| Structurele exploitatieruimte | 1,3% | 1,2% | -1,3% | 0,3% |
| Belastingcapaciteit | 92,0% | 91,8% | 89,9% | 90,1% |
Wat voor effect deze Programmarekening 2020 op de financiële kengetallen heeft, is opgenomen in de financiële hoofdlijn. Daar is eveneens de waardebepaling van de financiële kengetallen opgenomen.
Netto schuldquote
Dit kengetal biedt inzicht in het niveau van de schulden ten opzichte van de eigen middelen en wordt uitgedrukt in een percentage. Het geeft zodoende een indicatie in welke mate de rentelasten en aflossingen op de exploitatie drukken.
Toelichting kengetal
Het kengetal is verbeterd ten opzichte van 2019 door een afname van de langlopende schulden (reguliere aflossing) en een hoger saldo van baten (diverse incidentele inkomsten). Het kengetal is fors beter t.o.v. de begroting 2020 doordat de verwachting was dat ultimo 2020 een fors financieringstekort zou resteren. Dit was uiteindelijk niet het geval, aangezien diverse onderhanden werken doorgeschoven zijn naar 2021. De verwachting is dat het financieringstekort in 2021 en 2022 wel op zal lopen, omdat er een langlopende lening afgesloten zal moeten worden, waardoor het kengetal alsnog zal verslechteren.
Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen
Dit kengetal wordt berekend zoals de netto schuldquote. Leningen aan openbare lichamen, woningbouwcorporaties, deelnemingen en overige verbonden partijen worden daar vervolgens op in mindering gebracht. Bij dergelijke leningen kan er onzekerheid ontstaan of ze allemaal terug worden betaald. Met berekening van dit kengetal wordt duidelijk wat het aandeel van de versterkte leningen in exploitatie is, en ook wat dat betekent voor de schuldenlast.
Toelichting kengetal
Zie voor de toelichting op dit kengetal de toelichting bij Netto schuldquote hierboven.
Solvabiliteitsratio
Dit kengetal geeft inzicht in hoeverre we in staat zijn om aan de financiële verplichtingen op lange termijn te voldoen. Berekend is het eigen vermogen gedeeld door het totale vermogen, uitgedrukt in een percentage. Het eigen vermogen van een gemeente bestaat volgens artikel 42 van het BBV uit de reserves (zowel de algemene reserve als de bestemmingsreserves) en het resultaat uit het overzicht van baten en lasten.
Toelichting kengetal
Het kengetal is fors verbeterd ten opzichte van 2019 door een toename van het eigen vermogen. Dit wordt met name veroorzaakt door winstnemingen in het grondbedrijf (stortingen in algemene reserve grondbedrijf). Het kengetal is fors beter t.o.v. de begroting 2020 doordat de verwachting was dat ultimo 2020 een fors financieringstekort zou resteren. Dit was uiteindelijk niet het geval, aangezien diverse onderhanden werken doorgeschoven zijn naar 2021. De verwachting is dat het financieringstekort in 2021 en 2022 wel op zal lopen, omdat er een langlopende lening afgesloten zal moeten worden, waardoor het kengetal alsnog zal verslechteren.
Grondexploitatie
Dit kengetal geeft weer hoe de waarde van de grond zicht verhoudt tot de totale (geraamde) baten. Voor de berekening van dit kengetal worden de niet in exploitatie genomen gronden en de bouwgrond in exploitatie bij elkaar opgeteld, en gedeeld door de totale baten uit de programmabegroting / programmarekening (artikel 17, onderdeel c, van het BBV) en uitgedrukt in een percentage. De boekwaarde van de voorraden grond is van belang, omdat deze waarde moet worden terugverdiend bij de verkoop.
Toelichting kengetal
Het kengetal is iets lager ten opzichte van 2019 doordat de boekwaarde van de bouwgronden in exploitatie met 1,8 miljoen is afgenomen. Dit wordt met name veroorzaakt door een bedrag van 14,1 miljoen aan inkomsten (met name grondverkopen). De boekwaarde zal in 2021 en verder naar verwachting weer afnemen omdat verkopen gerealiseerd gaan worden.
Het kengetal is flink lager dan begoot doordat er bij bedrijfsterrein Hoogveld veel meer grond is verkocht dan geraamd: 49.781 m2 ipv 21.965 m2. Daarnaast zijn er minder uitgaven Bouw en Woonrijpmaken dan begroot. Dat komt vooral door vertragingen bij bestemmingsplannen door Corona/beroep/uitkomsten uit verplichte onderzoeken (De Ruiter circa € 750.000 verschil in uitgaven, Uden-Noord1 circa € 600.000 minder uitgaven, Velmolen-Oost circa € 800.000,- minder uitgaven en Hoogveld Zuid circa € 1 miljoen minder).
Structurele exploitatieruimte
Dit kengetal berekent de structurele baten minus lasten, gecorrigeerd met structurele mutaties in reserves gedeeld door de totale baten gecorrigeerd met structurele mutaties in reserves uitgedrukt in een percentage. Hoe hoger het percentage hoe meer ruimte er is voor het doen van structurele uitgaven. Ons streven is om structurele lasten zoveel mogelijk af te dekken door structurele baten wat resulteert in een percentage van 0%. Een positief percentage geeft aan dat er meer structurele baten zijn dan uitgaven. Dit zou een nog gezondere balans zijn.
Toelichting kengetal
Het kengetal is groter dan 0 door een fors aantal incidentele voordelen in de programmarekening 2020. In de begroting na wijzigingen werd nog uitgegaan van een negatief percentage doordat enkele structurele wijzigingen in de jaarschijf 2020 gedekt werden door de algemene reserve (incidentele dekking).
Belastingcapaciteit
Dit kengetal vergelijkt de lokale lastendruk van een gezin met gemiddelde WOZ-waarde voor ozb, rioolheffing en afvalstoffenheffing met de landelijke lastendruk gezin met gemiddelde WOZ-waarde voor ozb, rioolheffing en afvalstoffenheffing en drukt dit uit in een percentage. Een percentage van minder dan 100% betekent dat de lokale lastendruk lager is dan de landelijk gemiddelde lastendruk.
Toelichting kengetal
De belastingcapaciteit is iets lager dan in 2019 door de lastenverhoging in Uden (ruim 3%) lager is dan het landelijk gemiddelde (5%).