Financieel-economische uitgangspunten 2021

Financieel economisch perspectief

In maart is het Centraal Economisch Plan 2020 gepresenteerd, met hierin een update van het economisch perspectief. Eind maart heeft het Centraal Planbureau vier verschillende scenario’s gepubliceerd van de mogelijke financiële impact van het coronavirus in 2020 en 2021. De scenario’s hanteren verschillende uitgangspunten voor de duur van de contactbeperkingen en de diepte van de economische doorwerking. Onderstaand zijn die scenario's weergegeven.

We zijn blij dat we de afgelopen jaren gewerkt hebben aan een robuuste financiële positie. Onze gezonde financiële positie wordt vanaf nu zwaar op de proef gesteld en zal naar het zich laat aanzien zelfs onvoldoende zijn voor de komende jaren. Welk scenario ook werkelijkheid wordt, een recessie is niet uit te sluiten. Een recessie ingegeven door een virus in plaats van door economisch handelen. Onbekend terrein voor een ieder. Op 6 mei 2020 presenteerde de Europese Commissie  haar prognoses. Zij gaat uit van een krimp in 2020 van gemiddeld 7,7%. De economie trekt vervolgens aan om met ingang van 2021 wederom een groei te laten zien van gemiddeld 6,3%.

Ontwikkeling Gemeentefonds

Onze grootste inkomstenbron, de algemene uitkering uit het Gemeentefonds, wordt in 2020 herijkt. Een nieuwe verdeling van de middelen is aangekondigd. De modellen laten zien dat dit nadelig gaat uitpakken voor (kleinere) plattelandsgemeente. Het Kabinet heeft besloten om de doorvoering uit te stellen tot 2022. Pas op het einde van 2020 zullen de contouren hiervan helder in beeld zijn. De gemeente Uden en na 2022 de gemeente Maashorst zal er als kleinere plattelandsgemeente zeker nadeel van ondervinden.

Voor nieuw beleid ontvangen gemeenten het zogenoemde accres. Dit is de groei in de algemene uitkering als gevolg van de overheidsuitgaven. Maar het rijk zet nu vooral in op het financieel ondersteunen van ondernemers. Dit als gevolg van de coronacrisis. Deze uitgaven tellen niet mee voor het accres. Een groei in de algemene uitkering verwachten we dan ook niet.

Harmonisatie financieel economische uitgangspunten Programmabegroting 2020 gemeenten Uden en Landerd

Bij het opstellen van de begroting en de meerjarenbegroting maken gemeenten ieder jaar een keuze bij het te hanteren loon- en prijspercentage. Welke percentages worden gebruikt voor het komend jaar en welke voor de meerjarenraming. In de praktijk gaan gemeenten hier divers mee om. Een tweede keuze die gemeenten moeten maken is of de meerjarenbegroting gebaseerd wordt op lopende prijzen of op constante prijzen.

In het geval van lopende prijzen worden alle ramingen verhoogd met de verwachte prijsstijgingen in ieder jaar.
In het geval van constante prijzen worden er geen prognoses voor prijsstijgingen gedaan voor de meerjarenbegroting.
Welke lijn een gemeente ook kiest, het is belangrijk dat de lijn consequent wordt doorgetrokken zowel bij de uitgaven als bij de inkomsten. Een misrekening is namelijk zo gemaakt en de gevolgen zijn dan aanzienlijk.

Nu Uden en Landerd samen gaan, is het van belang om ook gezamenlijk een standpunt in te nemen over de financieel economische uitgangspunten 2021. Beide gemeenten willen namelijk in aanloop naar de samenvoeging een eenduidige Programmabegroting 2021 samenstellen. ‘Appels met appels vergelijken’. Die begroting is namelijk het basisdocument voor de samen op te stellen eerste Programmabegroting 2022 van de nieuwe gemeente Maashorst.

Momenteel hanteren beide gemeente een ander systeem. In goed overleg ligt er nu een voorstel om te kiezen voor het systeem van ‘Begroten op basis van lopende lonen en prijzen' in het nieuwe begrotingsjaar en deze lijn constant te houden bij de berekening van de meerjarenbegroting.

Argumenten:

• Het hanteren van constante prijzen is eenvoudiger. Het eerste jaar hanteer je de lopende loon- en prijsontwikkeling. Voor de jaren daarna wordt de stijging op 0 gehouden. Eenvoudiger betekent minder kans op fouten, minder bewerkelijk en minder uitzonderingen.
• De ontwikkeling van lonen kent zijn eigen dynamiek. We hanteren voor de prognose van de ambtenarenlonen de geldende cao. Deze staat los van eventuele loonontwikkelingen, zoals gemeld in de Macro Economische Verkenning van het Centraal Economisch Planbureau of die worden gehanteerd door het ministerie van BZK in de Miljoenennota.
• De loon- en prijsontwikkeling van een aantal gesubsidieerde instellingen, gemeenschappelijke regelingen en samenwerkingsverbanden kent ook zijn eigen dynamiek. Daar waar gemeenten meerjarige financiële afspraken hebben gemaakt worden die afspraken ook gevolgd en geldt niet de loon- en prijscompensatie van het Centraal planbureau ( prijs netto materiële overheidsconsumptie (imoc)). Denk aan het contractueel volgen van andere cao’s of prijsindexen.

Bovenstaand in ogenschouw nemend komen we op de volgende uitgangspunten voor Begrotingsnotitie 2021 / Programmabegroting 2021: