Kengetallen financiële positie
Naast bovengenoemde prestatie indicatoren zijn gemeenten, op grond van artikel 11 van het Besluit Begroting en Verantwoording, verplicht om onderstaande kengetallen op te nemen in programmabegroting en programmarekening.
De berekening van deze kengetallen is voor iedere gemeente identiek. Op termijn is benchmarking met andere gemeenten op basis van deze getallen dan ook mogelijk. Let wel, een percentage zelf zegt nog niet zoveel. Bij een vergelijking met andere gemeenten zal bijvoorbeeld ook het voorzieningenniveau betrokken moeten worden. In overleg met het audit-comité is afgesproken vooralsnog de cijfers te verzamelen zonder er concrete doelstellingen aan te verbinden. De wetgever stelt ook geen eisen aan normering. Dit in verband met de eigenheid van gemeenten.
| Kengetallen |
Rekening 2017 |
Begroting 2018 (incl. wijzigingen) | Rekening 2018 | Begroting 2019 incl. wijzigingen | Rekening 2019 | Begroting 2020 |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Netto schuldquote | 76,8% | 60,8% | 65,6% | 81,6% | 61,4% | 96,8% |
| Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen | 66,1% | 53,2% | 56,9% | 74,2% | 54,4% | 91,9% |
| Solvabiliteit | 32,9% | 36,2% | 38,4% | 36,5% | 41,3% | 33,3% |
| Grondexploitatie | 28,4% | 17,5% | 18,1% | 30,9% | 32,9% | 26,5% |
| Structurele exploitatieruimte | 0% | 0,2% | 1,3% | -0,7% | 1,2% | 0,1% |
| Belastingcapaciteit | 95,5% | 92,3% | 92% | 91,8% | 91,8% | 93,6% |
Wat voor effect deze Begrotingsnotitie op de financiële kengetallen heeft, is opgenomen in de financiële hoofdlijn. Daar is eveneens de waardebepaling van de financiële kengetallen opgenomen.
Netto schuldquote
Dit kengetal biedt inzicht in het niveau van de schulden ten opzichte van de eigen middelen, uitgedrukt in een percentage. Het geeft zodoende een indicatie in welke mate de rentelasten en aflossingen op de exploitatie drukken.
Toelichting kengetal
Het kengetal is verbeterd ten opzichte van 2018 door een afname van de langlopende schulden (reguliere aflossing) en een hoger saldo van baten (diverse incidentele inkomsten). Het kengetal is fors beter t.o.v. de begroting 2019 doordat de verwachting was dat ultimo 2019 een fors financieringstekort zou resteren. Dit was uiteindelijk niet het geval, aangezien diverse onderhanden werken doorgeschoven zijn naar 2020. De verwachting is dat het financieringstekort in 2020 en 2021 wel op zal lopen, en er een langlopende lening afgesloten zal moeten worden. Dit is zichtbaar in 2020. Daar is een verslechtering van het kengetal zichtbaar.
Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen
Dit kengetal wordt berekend zoals de netto schuldquote. Leningen aan openbare lichamen, woningbouwcorporaties, deelnemingen en overige verbonden partijen worden daar vervolgens op in mindering gebracht. Bij dergelijke leningen kan er onzekerheid ontstaan of ze allemaal terug worden betaald. Met berekening van dit kengetal wordt duidelijk wat het aandeel van de versterkte leningen in exploitatie is, en ook wat dat betekent voor de schuldenlast.
Toelichting kengetal
Zie voor de toelichting op dit kengetal de toelichting bij de netto schuldquote.
Solvabiliteitsratio
Dit kengetal geeft inzicht in hoeverre we in staat zijn om aan de financiële verplichtingen op lange termijn te voldoen. Berekend is het eigen vermogen gedeeld door het totale vermogen, uitgedrukt in een percentage. Het eigen vermogen van een gemeente bestaat volgens artikel 42 van het BBV uit de reserves (zowel de algemene reserve als de bestemmingsreserves) en het resultaat uit het overzicht van baten en lasten. De verbetering van de solvabiliteit wordt verklaard door de toename van de reservepositie (met circa € 6 mln) van de gemeente Uden.
Toelichting kengetal
Het kengetal is fors verbeterd ten opzichte van 2018 door een toename van het eigen vermogen. Dit wordt met name veroorzaakt door winstnemingen in het grondbedrijf (stortingen in algemene reserve grondbedrijf). Het kengetal is fors beter t.o.v. de begroting 2019 doordat de verwachting was dat ultimo 2019 een fors financieringstekort zou resteren. Dit was uiteindelijk niet het geval, aangezien diverse onderhanden werken doorgeschoven zijn naar 2020. De verwachting is dat het financieringstekort in 2020 en 2021 wel op zal lopen en er een langlopende lening afgesloten zal moeten worden. Als gevolg hiervan is een verslechtering van het kengetal zichtbaar in 2020.
Grondexploitatie
Dit kengetal geeft weer hoe de waarde van de grond zicht verhoudt tot de totale (geraamde) baten. Voor de berekening van dit kengetal worden de niet in exploitatie genomen gronden en de bouwgrond in exploitatie bij elkaar opgeteld, en gedeeld door de totale baten uit de programmabegroting / programmarekening (artikel 17, onderdeel c, van het BBV) en uitgedrukt in een percentage. De boekwaarde van de voorraden grond is van belang, omdat deze waarde moet worden terugverdiend bij de verkoop.
Toelichting kengetal
Het kengetal is flink hoger ten opzichte van 2018 doordat de boekwaarde van de bouwgronden in exploitatie met 17,8 miljoen is toegenomen. Dit wordt met name veroorzaakt door 2 nieuwe grondexploitaties, namelijk Eikenheuvel (boekwaarde 7,0 miljoen per eind 2019) en Hoogveld Zuid (boekwaarde 8,6 miljoen per eind 2019). De boekwaarde zal in 2020 en verder naar verwachting weer afnemen omdat verkopen gerealiseerd gaan worden. Hierdoor is een vermindering van het kengetal zichtbaar in 2020.
Structurele exploitatieruimte
Dit kengetal berekent de structurele baten minus lasten, gecorrigeerd met structurele mutaties in reserves gedeeld door de totale baten gecorrigeerd met structurele mutaties in reserves, uitgedrukt in een percentage. Hoe hoger het percentage hoe meer ruimte er is voor het doen van structurele uitgaven. Ons streven is om structurele lasten zoveel mogelijk af te dekken door structurele baten wat resulteert in een percentage van 0%. Een positief percentage geeft aan dat er meer structurele baten zijn dan uitgaven. Dit zou een nog gezondere balans zijn.
Belastingcapaciteit
Dit kengetal vergelijkt de lokale lastendruk van een gezin met gemiddelde WOZ-waarde voor ozb, rioolheffing en afvalstoffenheffing met de landelijke lastendruk gezin met gemiddelde WOZ-waarde voor ozb, rioolheffing en afvalstoffenheffing, uitgedrukt in een percentage. Een percentage van minder dan 100% betekent dat de lokale lastendruk lager is dan de landelijk gemiddelde lastendruk.
Toelichting kengetal
In 2020 verslechtert deze ratio. Dit wordt vooral veroorzaakt door de meer dan trendmatige verhoging van de OZB.