Kengetallen financiële positie
Naast genoemde prestatie indicatoren zijn gemeenten, op grond van artikel 11 van het Besluit Begroting en Verantwoording, verplicht om onderstaande kengetallen op te nemen in de programmabegroting en programmarekening.
De berekening van deze kengetallen is voor iedere gemeente identiek. Op termijn is benchmarking met andere gemeenten op basis van deze getallen dan ook mogelijk. Let wel, een percentage zelf zegt nog niet zoveel. Bij vergelijking met andere gemeenten zal bijvoorbeeld ook het voorzieningenniveau betrokken moeten worden. In overleg met het audit-comité is afgesproken vooralsnog de cijfers te verzamelen zonder er concrete doelstellingen aan te verbinden. De wetgever stelt ook geen eisen aan normering. Dit in verband met de eigenheid van gemeenten.
| Kengetallen | Rekening 2018 | Rekening 2019 | Begroting 2020 (inclusief. wijzigingen) | Begroting 2021 |
Begroting 2022 |
Begroting 2023 | Begroting 2024 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Netto schuldquote | 65,6% | 61,4% | 78,0% | 85,6% | 79,0% | 73,8% | 63,7% |
| Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen | 56,9% | 54,4% | 72,7% | 81,8% | 76,1% | 71,4% | 61,7% |
| Solvabiliteit | 38,4% | 41,3% | 37,6% | 36,0% | 37,3% | 39,0% | 41,9% |
| Grondexploitatie | 18,1% | 32,9% | 35,9% | 35,7% | 26,0% | 20,4% | 7,8% |
| Structurele exploitatieruimte | 1,3% | 1,2% | -0,2 % | 0,1% | 0,5% | 0,1% | 0,0% |
| Belastingcapaciteit | 92% | 91,8% | 89,9% | 90,3% | 90,7% | 91,1% | 91,5% |
Het effect van Programmabegroting 2021 op de financiële kengetallen, is opgenomen in de financiële hoofdlijn. Daar is eveneens de waardebepaling van de financiële kengetallen opgenomen.
Netto schuldquote
Dit kengetal biedt inzicht in het niveau van de schulden ten opzichte van de eigen middelen, uitgedrukt in een percentage. Het geeft zodoende een indicatie in welke mate de rentelasten en aflossingen op de exploitatie drukken. De schuldquote verslechtert in 2020 en 2021 vanwege een stijging van het financieringstekort door een aanzienlijke voorraad aan onderhanden werken (investeringen). Hierdoor wordt zelfs verwacht dat er in 2021 een geldlening van € 25 mln. aangetrokken moet worden. In de jaren daarna worden schulden weer afgelost, waardoor de schuldquote naar verwachting verbetert.
Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen
Dit kengetal wordt berekend zoals de netto schuldquote. Leningen aan openbare lichamen, woningbouwcorporaties, deelnemingen en overige verbonden partijen, worden daar vervolgens op in mindering gebracht. Bij dergelijke leningen kan er onzekerheid ontstaan of ze allemaal terug worden betaald. Met de berekening van dit kengetal wordt duidelijk wat het aandeel van de versterkte leningen in exploitatie is, en ook wat dat betekent voor de schuldenlast.
Solvabiliteitsratio
Dit kengetal geeft inzicht in hoeverre we in staat zijn om aan de financiële verplichtingen op lange termijn te voldoen. Berekend is het eigen vermogen gedeeld door het totale vermogen, uitgedrukt in een percentage. Het eigen vermogen van een gemeente bestaat volgens artikel 42 van het BBV uit de reserves (zowel de algemene reserve als de bestemmingsreserves) en het resultaat van baten en lasten. Evenals bij de netto schuldquote heeft het verwachte financieringstekort en de verwachte aantrekking van de geldlening van € 25 mln. een negatief effect op de solvabiliteitsratio.
Grondexploitatie
Voor de berekening van dit kengetal worden de waarde van de bouwgrond in exploitatie gedeeld door de totale baten uit de programmabegroting / programmarekening (artikel 17, onderdeel c, van het BBV) en uitgedrukt in een percentage. De boekwaarde van de voorraden grond is van belang, omdat deze waarde moet worden terugverdiend bij de verkoop.
Een groot deel van de lopende grondexploitaties heeft een verwachte looptijd tot 2022 / 2023. Voor de nog vast te stellen grondexploitaties, zoals Leeuweriksweg, is nog geen nieuwe boekwaarde anders dan de huidige boekwaarde. De toekomstige boekwaarde zal naar verwachting hoger zijn. Daarnaast is het zo dat bij verlieslatende grondexploitaties de verplichte verliesvoorziening verrekend wordt met de bruto boekwaarde voor dit overzicht. Door deze zaken geeft het verloop een aflopend beeld wat niet betekent dat de activiteiten binnen het grondbedrijf zo ver teruglopen.
Structurele exploitatieruimte
Dit kengetal berekent de structurele baten minus lasten (gecorrigeerd met structurele mutaties in reserves) gedeeld door de totale baten (gecorrigeerd met structurele mutaties in reserves) uitgedrukt in een percentage. Hoe hoger het percentage hoe meer ruimte er is voor het doen van structurele uitgaven. De structurele lasten worden afgedekt door structurele baten wat resulteert in een positief percentage in 2021 t/m 2024. Een positief percentage geeft aan dat er meer structurele baten zijn dan structurele uitgaven. Dat is ook zichtbaar in het bestedings- en dekkingsplan.
Belastingcapaciteit
Dit kengetal vergelijkt de lokale lastendruk van een gezin, met gemiddelde WOZ-waarde voor ozb, rioolheffing en afvalstoffenheffing, met de landelijke lastendruk van een gezin met gemiddelde WOZ-waarde voor ozb, rioolheffing en afvalstoffenheffing, uitgedrukt in een percentage. Een percentage van minder dan 100% betekent dat de lokale lastendruk lager is dan de landelijk gemiddelde lastendruk.