Bestedings- en dekkingsplan 2022-2025 gemeente Maashorst

Op basis van het bestaande beleid hebben de colleges gezamenlijk een concept bestedings- en dekkingsplan samengesteld. Hierbij is rekening gehouden met wettelijk verplichte taken en ontwikkelingen tot en met begin juli  2021. Dit resulteert in onderstaand financieel meerjarenbeeld:

(bedragen x € 1.000 / N is negatief en V is positief)

Zoals bekend is het opstellen van een bestedings- en dekkingsplan een momentopname. Dit bestedings- en dekkingsplan is op basis van informatie tot en met 6 juli 2021. Die informatie is leidend geweest voor het financieel samenvoegen van beide organisaties en heeft als input gediend voor de diverse paragrafen en bijlagen.

Natuurlijk zijn er na zo'n moment nog veel ontwikkelingen die van belang zijn voor het financieel beeld. Vaak zijn die ontwikkelingen nog niet concreet financieel te vertalen voor een gemeente. Te denken valt aan de mogelijke financiële gevolgen van een nieuw kabinet en de herijking van het Gemeentefonds. Ook is na opstellen van dit concept bestedings- en dekkingsplan de mogelijkheid geboden tot het opnemen van een forsere stelpost jeugdzorg. Dit na overleg tussen VNG, Rijk en IPO. De financiële toezichthouders hebben zich eveneens positief uitgesproken over een dergelijke stelpost.

Toelichting structureel

(bedragen x € 1.000 / N is negatief en V is positief)

De beginstand voor de eerste gezamenlijke begroting zijn de vastgestelde Programmabegrotingen 2021, aangevuld met alle begrotingswijzigingen tot en met de 1e Bestuursrapportage 2021/Burap 2021.

*Wel moeten we hierbij opmerken dat in de programmabegroting van Landerd nog een stelpost van 100K is opgenomen ter compensatie van de extra uitgaven voor jeugd met ingang van 2023. Verder zijn beide begrotingen nu identiek van opzet en financiële inhoud.

(bedragen x € 1.000 / N is negatief en V is positief)

Algemeen: Uitgangspunt is dat de meicirculaire financiële ruimte moet bieden voor de diverse genoemde ontwikkelingen. Dat is helaas niet het geval. We gaan er vanuit dat het kabinet die ruimte wel biedt in een later stadium, bij de publicatie van de september- of decembercirculaire.  

*De wijziging van het woonplaatsbeginsel verloopt macro-economisch budgettair neutraal. Voor Maashorst zien we in de ontwikkeling van de algemene uitkering een verlaging van 810K als gevolg van deze wijziging. Daartegenover staan ook budgetten die nu niet meer nodig zijn, in totaal 763K. Per saldo voor Maashorst niet budgettair neutraal, maar een nadeel van 47K.

(bedragen x € 1.000 / N is negatief en V is positief)

De samenvoeging van beide gemeenten tot de gemeente Maashorst, maakt het ook noodzakelijk om aan de hand van het BBV (boekhoudvoorschriften gemeenten) de renteomslag te beschouwen. De financieringsrente is op basis van de gezamenlijke gegevens gewijzigd in 0,6% (renteomslag Maashorst 2022). Verder zijn de rente-inkomsten van de GREX berekend over de bruto boekwaarde (ook conform het BBV).

We hebben in samenspraak met de raadswerkgroep planning en control de financiële verordening voor de gemeente Maashorst opgesteld. Als onderdeel hierbij is kritisch gekeken naar het afschrijvings- en activeringsbeleid. Alle activa zijn aan de hand van het voorgestelde nieuwe afschrijvingsbeleid herberekend.

Verder zijn ter voorbereiding van het samengaan van beide organisaties zoveel als mogelijk openstaande restantkredieten afgesloten. 

(bedragen x € 1.000 / N is negatief en V is positief)

Een aantal ontwikkelingen zijn voorzien, die gevolgen hebben voor het financiële meerjarenbeeld.

Stelpost Jeugd op basis van 300 miljoen en 1,3 miljard

Sinds 2020 mogen gemeenten van de Provincie rekening houden met een structurele compensatie door het Rijk voor de kosten van de uitvoering van de Jeugdzorg. Een bedrag van 300 miljoen landelijk wordt hierbij gehanteerd als zeer voorzichtig uitgangspunt. Uden heeft hier om moverende redenen tot nu toe geen gebruik van gemaakt. In Landerd wordt in de programmabegroting rekening gehouden met een compensatie van € 100.000. Gemeenten verwachten dit jaar nog uitsluitsel over deze structurele compensatie. Om die reden vinden we het dan ook verantwoord om voor Maashorst deze prognose aan te vullen met € 900.000 tot € 1.000.000 structureel met ingang van 2023.

Bovenop deze 300 miljoen, is voor 2022 gemeenten een bedrag van 1,3 miljard toegezegd. Nog niet structureel, maar we mogen het wel voor 2022 als zodanig beschouwen. Dit bedrag is een bruto bedrag waar we indicatief € 2.000.000 voor Maashorst kunnen hanteren. Dit is uiteraard vooraf afgestemd met onze financieel toezichthouder, de Provincie.

Zoals we al hebben toegelicht, zijn er na het opstellen van dit financieel beeld afspraken gemaakt tussen VNG, Rijk en IPO. Vervolgens hebben de provinciaal toezichthouders onderling afgesproken dat 75% van de voorlopige uitkomsten van de arbitragecommissie als structurele dekking mag worden ingezet ter voorbereiding van Programmabegroting 2022. Ter beeldvorming: 75% voor de jaren 2023 t/m 2025 betekent landelijk 1.090 miljard, 1.023 miljard en 943 miljard. De concrete gevolgen voor Maashorst zijn dus nog niet in dit beeld verwerkt, dat is in tijd gezien niet mogelijk. We nemen deze gevolgen samen met andere nieuwe ontwikkelingen uiteraard wel mee in een actualisatie. Deze actualisatie hebben we opgenomen in het voorwoord inclusief het addendum.

Voor de gemeente Maashorst is een nieuwe formatie-bezetting opgesteld. Om alle reguliere werkzaamheden en komende ambities te kunnen realiseren, is in totaal een extra structureel formatiebudget noodzakelijk van € 450.000.

* Op 29 april 2021 hebben de raden van Landerd en Uden ingestemd met het voorstel tot invoering van toeristenbelasting in de nieuwe gemeente Maashorst. Zie verder ook de toelichting in de paragraaf lastendruk.

Toelichting incidenteel

(bedragen x € 1.000 / N is negatief en V is positief)

1. Subtotaal beginsaldo Bestedings- en dekkingsplan Maashorst

Na verwerking van alle begrotingswijzigingen t/m de 1e Bestuursrapportage 2021 (Uden) /Burap 2021 (Landerd), zijn alle incidentele saldi van Uden ten gunste of ten laste van de algemene vrije reserve gebracht. Omdat Landerd een andere systematiek kende, zijn deze incidentele posten in een aparte regel opgenomen (beginsaldo incidenteel Landerd) en wordt nu in de totaaluitkomst met de algemene reserve verrekend. Voor inzicht in alle incidentele uitgaven en inkomsten in de jaren vanaf 2022, die hun oorsprong vinden in de P&C-stukken t/m de 1e berap/burap 2021 van Landerd en Uden, verwijzen we naar de bijlage Incidentele baten en lasten.

Ter voorbereiding van deze 1e Programmabegroting 2022 gemeente Maashorst, starten we zonder incidentele saldi en zijn beide begrotingen identiek van opzet en financiële inhoud.

2. Ontwikkelingen 2022

(bedragen x € 1.000 / N is negatief en V is positief)

Als gevolg van de herindeling moeten diverse beleidsstukken geharmoniseerd worden, waarbij 'derden' noodzakelijk zijn. Denk bijvoorbeeld aan het harmoniseren van de Nota Klimaatbestendige Openbare Ruimte (NKOR). Voor 2022 wordt hiervoor een bedrag geraamd van 60K. Daarnaast is voor de implementatie van de Omgevingswet voor de jaren 2022 en 2023 incidenteel budget nodig.

(bedragen x € 1.000 / N is negatief en V is positief)

Met de uniformering van het activabeleid zijn alle toekomstige reeds geraamde kredieten onder investeringsgrenzen, nu als incidenteel budget in exploitatie opgenomen. De aanpassing van het activabeleid, waarbij met ingang van 2022 in het eerste jaar een half jaar vrijval kapitaallasten wordt geraamd i.p.v. een heel jaar, geeft ook een incidenteel nadeel. In de toelichting op het structurele beeld zien we de structurele financiële gevolgen van het uniformeren van het activabeleid.