Veiligheid - Openbare orde en veiligheid

Doelen

Wat willen we bereiken?

Een veilige woon- en leefomgeving, waar de bewoners zich prettig voelen.
Een integrale kijk op (de prioriteiten van) veiligheid en een aanpak van veiligheidsproblemen vanuit een integrale aanpak en met betrokkenheid van de inwoners.

Wat hebben we bereikt?

Einde coronamaatregelen en gevolgen

In februari 2022 kwam er een einde aan de meeste coronamaatregelen en ging de samenleving weer terug naar normaal. Na de coronapandemie zagen we echter een verandering in de vormen waarin criminaliteit zich voordoet. Traditionele vormen, inbraken, diefstallen e.d., werden ingehaald door andere vormen, zoals digitale criminaliteit en minder zichtbare criminaliteit zoals ondermijning en mensenhandel. Ook de jeugdoverlast nam verder toe.
Daarnaast zijn de tegenstellingen in de maatschappij scherper geworden. Dat was al tijdens de coronacrisis voelbaar (avondklokrellen), en zette zich door in andere vormen van polarisatie, denk bijvoorbeeld aan de boerenprotesten.

Prioriteitstellingen op veiligheidsgebied

De gemeenteraad heeft eind 2022 het Integraal Veiligheidsplan (IVP) voor 2023-2026 vastgesteld. De prioriteiten liggen bij:

• de aanpak van ondermijnende criminaliteit
• het verbeteren van digitale veiligheid
• het voorkomen van maatschappelijke onrust
• de zorg voor een veilige woon- en leefomgeving
• het verbinden van zorg en veiligheid

In het IVP zijn de uitkomsten meegenomen van de Veiligheidsmonitor. De Veiligheidsmonitor is een enquête die breed is uitgezet onder onze inwoners, waarbij we de gevoelens van veiligheid meten aan de hand van vragen over verschillende thema’s. Ook zijn de gemeenteraad en samenwerkingspartners gevraagd om input te leveren.

Jeugdoverlast

Enkele jaren geleden is gestart met de gestructureerde aanpak van jeugdoverlast. De situatie rondom jeugdoverlast wordt veel complexer wanneer een groep (van wisselende samenstelling) overgaat van overlastgevend naar crimineel gedrag. Afgelopen jaar zijn we samen met ketenpartners weer gestart met het jeugdsignaleringsoverleg, om jongeren vroegtijdig (jonge aanwas) in beeld te brengen. Inmiddels zijn ook het basis- en voortgezet onderwijs aangehaakt. Om alles goed in beeld te krijgen en een structurele aanpak in te richten, is het aanstellen van een regievoerder complexe casuïstiek nodig. Deze regievoerder start in 2023.

Evenementen en horeca

In de coronajaren hebben weinig evenementen plaatsgevonden en heeft onder meer de horeca te maken gehad met ingrijpende maatregelen om de coronacrisis te bestrijden. In 2022 zijn er gelukkig weer meer evenementen geweest in onze gemeente. We zien een steeds grotere vraag naar evenementen en ook een steeds groter aanbod. Als gemeente willen we faciliteren en ondersteunen. Samen met organisatoren kijken we hoe we mooie evenementen kunnen neerzetten en overlast zo veel mogelijk kunnen beperken.
Het jaar 2023 gebruiken we om het beleid op het gebied van horeca en evenementen te harmoniseren. Dit alles doen we in goed overleg met onze partners in het speelveld.

Verbetering toezicht in wijken en stimuleren buurtpreventie

Het BOA-team zet in op het verbeteren van de contacten in de wijk en het wijkgericht werken. Het stimuleren van buurtpreventie via WhatsApp-en/of Facebook-netwerken is onderdeel van de aanpak. Per dorp of wijk bekijken we hoe dit vorm kan krijgen. Inmiddels zijn al verschillende buurtpreventieprojecten opgezet.

Bedoeling is dat ook de komende jaren de gemeente (en politie) zoveel mogelijk initiatieven vanuit andere wijken ondersteunt, zodat langzaam maar zeker een dekkend netwerk van buurtpreventie ontstaat. De politie en de gemeente zijn begonnen om de contacten in de wijken te verbeteren via het project Bondgenoten.
Verder krijgen de BOA’s te maken met een steeds complexer werkveld. Waar ze vroeger vooral kleine overtredingen uit de Algemene Plaatselijke Verordening (APV) en wegenverkeerswet corrigeerden, moeten ze nu ook taken van de politie overnemen. Denk aan het begeleiden van het toenemend aantal demonstraties en manifestaties en controles op illegale prostitutie. Ook hebben ze een rol bij de steeds grotere en in aantal toenemende evenementen. Ook andere afdelingen van de gemeente maken steeds meer gebruik van de BOA’s, denk aan de controles op afval en hulp bij sociale problematieken. Kortom, het takenpakket van de BOA’s neemt elk jaar toe waardoor bestaande taken en het wijkgericht werken niet of onvoldoende kunnen worden uitgevoerd. In 2023 zullen we dit in kaart brengen en zullen er handhavingskeuzes voorgelegd worden.

Voortzetten aanpak van criminaliteit, fraude en ondermijning

In 2020 en 2021 zien het aantal signalen vanuit de integrale handhaving stijgen. Het komt steeds vaker voor dat er op één adres meerdere misstanden voorkomen. Het gaat dan vooral om druggerelateerde feiten en adresfraude. De verwachting is dat deze ontwikkeling zich de komende jaren doorzet. Daar komen nog andere vormen van georganiseerde criminaliteit bij zoals mensenhandel, witwassen, etc.
Niet alle signalen kunnen worden opgepakt. De Taskforce-RIEC Brabant Zeeland beoordeelt samen met andere veiligheidspartners  welke zaken integraal opgepakt kunnen worden en welke zaken de gemeente kan oppakken. De taskforce is opgericht om de georganiseerde criminaliteit aan te pakken. 

In het uitvoeringsprogramma is opgenomen dat we huisvesting realiseren voor het actiecentrum Oost-Brabant van de Taskforce RIEC. Dit is afgerond. 

Interventieteam Maas & Leijgraaf

In 2022 zijn we begonnen met de vorming van het Interventieteam Maas & Leijgraaf (IML). De gemeente Maashorst en Land van Cuijk nemen deel aan het IML. Doel is om complexe handhavingszaken in samenwerking beter en veiliger op te pakken.

De aanpak van genoemde problematiek in samenwerking met relevante ketenpartners wordt daardoor verder geprofessionaliseerd en in het basisteam geüniformeerd. Dit versterkt de uitvoeringskracht van de gemeente(n). Om te komen tot goede input voor het IML zal ook de informatiepositie van de gemeente versterkt moeten worden. De aansturing van het IML ligt bij een coördinator die voor beide gemeenten werkzaam is. Met de aanstelling van deze coördinator per 1 mei 2022 was de start van het IML een feit. Na ondertekening van het convenant met een aantal ketenpartners is op 26 september 2022 het IML officieel van start gegaan. In de gemeente Maashorst zijn in 2022 39 controles uitgevoerd/locaties bezocht met diverse ketenpartners. Hierbij moet gedacht worden aan Politie, Omgevingsdienst, Douane, NVWA, Nederlandse Arbeidsinspectie, Enexis, Woningstichting Area etc.

Naar aanleiding van signalen zijn controles uitgevoerd waarbij overtredingen zijn vastgesteld ondermeer op het gebied van accijnswetgeving vanwege de productie van illegale tabak, strijdigheid met bestemmingsplan en bouwbesluit, milieuovertredingen, uitbuiting van werknemers, illegale prostitutie en overtreding van de APV. Naar aanleiding van meldingen van vermoedelijk illegale activiteiten zijn ook diverse locatie bezocht waar geen overtredingen zijn vastgesteld. Ook een belangrijke conclusie, hiermee zijn immers overtredingen uitgesloten op dat moment. Tot slot is ook een aantal locaties in het buitengebied preventief bezocht. Hierbij was de insteek om mensen voor te lichten over “foute” huurders, dit alles met de insteek om het buitengebied van de gemeente Maashorst weerbaarder te maken.

Intern werden collega’s getraind in het herkennen van signalen van ondermijnende criminaliteit. Zo werd onder meer een bijeenkomst gehouden met een dilemma-game en vond er een virtual reality sessie plaats waarbij er ‘live’ in een drugslab werd meegekeken. Vanuit weerbare jeugd is de film ‘Zicht’ gepresenteerd op scholen en sloten de vakspecialisten aan bij het regionale congres ondermijning ‘Op sporen van ondermijning’.

Versterken informatiepositie

De invloed van (ondermijnende) criminaliteit, fraude en strafbare feiten neemt steeds meer toe, zowel landelijk, provinciaal als lokaal. De complexiteit van deze zaken neemt toe. Dit is onder andere te zien aan het aantal signalen dat binnenkomt bij de gemeente. Al deze signalen vragen om een gedegen informatieonderzoek en verdieping van de informatie en een groter inzicht in verbanden. Dit start bijvoorbeeld bij een melding van Meld Misdaad Anoniem (MMA) of adresfraude.

Om te komen tot een weerbare gemeente met een goed en leefbaar woon- en ondernemersklimaat is het van belang duurzaam te investeren in een goede informatiepositie. Dat is essentieel om goed zicht te kunnen krijgen op wat er zich afspeelt in de gemeente, barrières op te werpen tegen personen / organisaties die inbreuk maken op de democratische waarden van onze rechtstaat en te zorgen dat de gemeente niet – onbewust – faciliterend is aan diverse vormen van fraude en criminaliteit. Het oprichten van een Veiligheidsinformatieknooppunt (VIK) is hierin een logische stap. Daarom begint in 2023 een nieuwe medewerker die het VIK zal gaan opzetten en vormgeven.

Verbeteren samenwerking tussen taakvelden zorg en veiligheid

De samenwerking tussen de taakvelden zorg en veiligheid is de afgelopen jaren sterk verbeterd. De casuïstiek rondom zorg en veiligheid groeit enorm door de ontwikkelingen in de maatschappij (capaciteit zorginstanties, sociale ondersteuning, vereenzaming etc.) De (door-)ontwikkelingen in de aanpak verwarde personen en nazorg ex-gedetineerden krijgen extra aandacht. De aanpak van verwarde personen is gekoppeld aan de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (WvGGZ) en de Wet Zorg en Dwang (WZD). Ook wordt er steeds meer samenwerking gezocht met het Zorg- en Veiligheidshuis. In verschillende casussen van bijvoorbeeld woonoverlast zien we dit onderwerp ook terugkomen. In 2022 is gewerkt aan het voortzetten van de wijkaanpakken die vanuit Veiligheid en Zorg lopen. In 2023 zal er een wijkaanpak gepresenteerd worden die voor heel de gemeente Maashorst uitgerold kan worden. Afhankelijk van de behoeftes in de wijk kunnen dan instrumenten worden ingezet die meer op het gebied van Zorg of meer op gebied van Veiligheid liggen.

Veilig Publieke Taak

De samenleving verruwt, omgangsvormen veranderen. Zowel in als buiten het gemeentehuis krijgen bestuurders en ambtenaren vaker te maken met agressie en onveiligheid. Het in ontwikkeling zijnde 10-puntenplan Veilig Publieke Taak (opgesteld door het RIEC, Regionaal informatie- en expertisecentrum) moet in 2023 verder uitgewerkt worden en geïmplementeerd in de gehele organisatie. Dit plan biedt een uniforme aanpak tegen onrechtmatige beïnvloeding van de normale werk- en besluitvormingsprocessen en moet bestuurders en medewerkers hiertegen weerbaarder maken. Daarbij wordt aansluiting gezocht bij de Brabantse Norm weerbare overheid.

Overige ontwikkelingen

In het najaar deden we mee aan de landelijke Week van de Veiligheid. Gemeenten besteden in die week extra aandacht aan veiligheid om burgers bewuster te maken van het belang van een veilige omgeving. Zo is er extra aandacht geweest voor groepen die kwetsbaar zijn om slachtoffer te worden van criminaliteit en cybercrime.
We hebben aandacht geschonken aan de weerbaarheid van het buitengebied. Hier zijn acties uitgezet om de meldingsbereidheid te vergroten, hebben simulaties (drugsdumping) plaats gevonden en is er een weerbaarheidsavond gehouden in Schaijk met extra aandacht op het gebied van inbraakpreventie en weerbaarheid tegen criminele invloeden met diverse gastsprekers. Ook werden gericht kwetsbare percelen preventief en repressief bezocht door een integraal team (IML). De ‘bijtende bende’ maakte inwoners bekend met het herkennen van de geur van synthetische drugslabs.

Eind 2022 werd er een trend gesignaleerd in het aantal ladingdiefstallen in Schaijk op de verzorgingsplaatsen gelegen aan de A50. In 2023 wordt hier nader op ingezoomd om deze problematiek in beeld te krijgen teneinde de veiligheid en leefbaarheid positief te beïnvloeden. Een reeds zichtbaar probleem is het gebrek aan parkeercapaciteit voor grote voertuigen (vrachtwagens en bussen) langs de hoofdinfrastructuur van het nationale wegennet.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

Overzicht van acties/activiteiten:

 Actie is opgestart en de uitvoering is volgens de (bijgestelde) planning verlopen of is volledig gerealiseerd

 Er is gestart maar de planning loopt achter of de uitvoering is afwijkend

 Nog niet gestart

	Acties / activiteiten	2022	Indicator	Toelichting
1.	Maken Integraal Veiligheidsplan 2023-2026.	2022		Het Integraal Veiligheidsplan is in december 2022 door de gemeenteraad vastgesteld.
2.	De lessen uit diverse pilots vertalen naar 'wijkgericht werken' in alle kernen en gebieden.	2023		Loopt nog door in 2023
3.	Er zijn genoeg politieagenten en boa’s die goed toegerust en zichtbaar zijn.	2023		De politie pakt de eigen capaciteitsproblemen aan. In de bestuurlijke driehoek worden daarover afspraken gemaakt. De BOA’s hebben een uitbreiding met 1 FTE gehad.
4.	Deelnemen aan gezamenlijk integraal interventieteam Maas en Leijgraaf.	2023 en verder		Het interventieteam Maas en Leijgraaf is opgericht en aan de slag.
5.	Informatiepositie gemeente versterken door oprichting van een VIK (Veiligheids Informatie Knooppunt) .	2023		Er is een medewerker  aangenomen per 1 april 2023, dus dit zal in 2023 gerealiseerd worden.
6.	Implementatie van en actieplan Veilige Publieke Taak.	2023		Is een organisatie brede actie, betreft meerdere beleidsvelden en is nog in ontwikkeling.
7.	Inwoners en bedrijven zijn zich bewust van de risico’s van cybercriminaliteit en weten hoe ze zich daartegen kunnen beschermen.	2023 e.v.		Is een prioriteit in het Integraal Veiligheidsplan en moet nog opgepakt worden.
8.	Weerbaar maken maatschappij tegen invloeden ondermijning.	2023 e.v.	​	Medewerkers, inwoners en bedrijven zijn bekend met en herkennen ondermijning. Plan van aanpak in kader van aanpak ondermijning komt in 2023. In 2022 is er een informatieavond geweest over weerbaar buitengebied.
9.	Er is een gezamenlijk plan van aanpak (gemeente, politie, woningbouwverenigingen en (welzijns-)partners) voor de bescherming van kwetsbare groepen.	2023		Is een coproductie van Zorg en Veiligheid.
10.	Bij sociaal maatschappelijke casuïstiek is er een integrale aanpak van de gemeente en de (welzijns-) partners.	2023	​	Samenwerking is er al, aanpak wordt doorontwikkeld.
11.	Er is altijd minimaal één gespecialiseerde jeugdagent  actief in onze gemeente.	2023 en verder		Beschikbaarheid van de jeugdagent is onderwerp van gesprek in het Lokaal Politieoverleg.
12.	We continueren de nauwe samenwerking tussen gemeente, politie en het jongerenwerk.	2023 e.v.		Dit loopt. Er is een regisseur complexe casuïstiek met aandachtsveld jeugd aangenomen voor het oppakken met de complexere casussen. De beschikbaarheid van de jeugdagent blijft een punt van aandacht.
13.	Regievoerder jeugd ‘benoemen’, zodat er één aanspreekpunt is binnen de organisatie.	2023		Er is een regisseur complexe casuïstiek met aandachtsveld jeugd aangenomen en we hebben een adviseur die de jeugdaanpak namens de gemeente doet.
14.	We brengen agressie en bedreiging richting onze medewerkers en bestuurders tot een minimaal niveau. We hanteren een zerotolerancebeleid en doen altijd aangifte.	2023		Is onderdeel van het project Veilige Publieke Taak.
15.	Een meld- en registratiesysteem opzetten en bijhouden.		​	Is onderdeel van het project Veilige Publieke Taak.

Wat heeft het gekost?

Eventuele nieuwe accenten met financiële gevolgen lichten we hieronder toe.

(x € 1.000)

Resultaat 2e financiële afwijkingenrapportage (x € 1.000)

(x € 1.000)

Samenwerkingen

• Regionaal Veiligheidshuis Maas en Leijgraaf
• Veiligheidsoverleg en districtelijk driehoeksoverleg

Wet- en regelgeving

De gemeente Maashorst of haar bestuursorganen handelen overeenkomstig het legitaliteitsbeginsel slechts op basis van taken en bevoegdheden die terug te vinden zijn in de Europese, landelijke of lokale wet- en regelgeving. Iedereen kan de geldende regels raadplegen.

Landelijke wet- en regelgeving

Op www.overheid.nl zijn alle geldende regels voor de gemeente Maashorst te vinden. 

Lokale wet- en regelgeving

Zoekt u een wet of regel van de gemeente Maashorst? Bijvoorbeeld een verordening of beleidsregel? Alle regelingen van de gemeente vindt u op de website Overheid.nl. De lokale regels worden overigens ook gepubliceerd op de website van de gemeente Maashorst. U kunt ze hier raadplegen.

Beleidsnotities

Een overzicht van de beleidsnotities en nota’s van de gemeente zijn eveneens opgenomen en treft u hier.
 

Projecten

Geen.