Bestedings- en dekkingsplan

Rekening houdend met wettelijk verplichte taken, het uitvoeringsprogramma en de beschikbare middelen, heeft het college een integrale afweging gemaakt. Dit resulteert in onderstaand financieel meerjarenbeeld:

(bedragen x € 1.000 / - is negatief en + is positief)

Toelichting structureel

Uitgangspunt bij de voorbereiding van het bestedings- en dekkingsplan van Programmabegroting 2020 is het basisbeeld, zoals opgenomen en toegelicht in de Begrotingsnotitie 2020.

Na publicatie van de Programmarekening 2018, zijn de budgetoverschotten dieper onderzocht. Op basis van dit onderzoek kunnen een aantal structurele budgetten gedeeltelijk of geheel komen te vervallen.

Substitutie OAB, Gemeenschappelijke regeling GGD
Kosten voor de uitvoering van algemene gezondheidszorg door de GGD en het basisteam Jeugd en Gezin (de zgn. Plustaken), worden gedekt uit de algemene middelen van de gemeente Uden. In 2018 was het (financieel) mogelijk een deel van deze kosten uit de onderwijsachterstandbeleidsmiddelen te dekken. Er was minder geld uit de algemene middelen nodig. Hierdoor ontstond in 2018 een incidenteel voordeel van € 143.000. Vanaf 2019 behoort het tot de mogelijkheden door substitutie OAB op dit onderdeel een structureel voordeel van € 115.000 in te boeken. 

Substitutie OAB, Voor- en Vroegschoolse Educatie (VvE)
Kosten voor de uitvoering subsidie VVE worden gedekt uit de OAB-middelen en de algemene middelen van de gemeente Uden. In 2018 was het (financieel) mogelijk deze kosten volledig ten laste van het onderwijsachterstandbeleidsmiddelen te brengen. Er was geen geld nodig uit de algemene middelen. Hierdoor ontstond er in 2018 een voordeel van € 62.000. Dit gaan we voor de jaren 2019 e.v. voorzetten, waardoor op dit onderdeel een structureel voordeel ontstaat van € 62.000.

Vrijval subsidieregeling Peuteropvang (POV)
In 2018 is de nieuwe subsidieregeling peuteropvang (POV) van kracht geworden, waarbij in de aanloop een incidentele onderuitputting van € 439.000 is ontstaan. In eerste aanleg incidenteel, omdat de gemeenteraad op 6 juli 2017 heeft besloten (raadsbesluit harmonisatie peuterspeelzalen 2018) het toen beschikbare budget subsidie peuterspeelzalen voor de komende 3 jaar te bevriezen; er is intussen sprake van een nieuwe regeling en door het ontbreken van ervaringscijfers kan het benodigde budget nog onvoldoende worden ingeschat. Vooruitlopend op dit besluit van de raad is nu al een bijgestelde voorspelling gemaakt, waarbij rekening gehouden is met de wettelijke uitbreiding naar 16 uur per 2020. Het risico blijft wel dat er nog onvoldoende ervaringscijfers van deze nieuwe regeling zijn. Op basis van de nieuwe doorrekening/raming wordt ervanuit gegaan dat € 300.000 structureel kan worden ingeboekt.  

Vrijval stelpost Wmo

Met de vaststelling door de raad van de nieuwe Verordening Wmo op 27 juni 2019, het gegeven dat per 1 januari 2019 de integratie-uitkering Wmo2007 in de algemene uitkering is opgegaan en daaraan gekoppeld de herijking van de Wmo-begroting 2020 op een realistisch niveau, is de stelpost Wmo ontstaan. Deze stelpost kan echter vrijvallen, omdat de gemeente Uden het systeem kent financiële afwijkingen in bestaand beleid in afwijkingenrapportages te melden en een eventuele middelenvraag voor nieuw beleid met een offerte bij de programmabegroting wordt ingediend.  

Aanpassing algemene uitkering n.a.v. meicirculaire 2020
De meicirculaire 2019 informeert gemeenten over de omvang en verdeling van de algemene uitkering uit het gemeentefonds. Meer hierover bij programma 9 Bedrijfsvoering, taakveld Gemeentefonds.

Géén automatische prijscompensatie op de beinvloedbare uitgavenbudgetten
Normaliter worden alle budgetten opgehoogd met de inflatiecorrectie. Ons bestedings- en dekkingsplan staat momenteel onder druk. Om die reden kiezen we er voor om daar waar we nog keuzes kunnen maken, dit voor het jaar 2020 niet te doen. Deze systematiek voorkomt dat we pijnlijke bezuinigingen moeten doorvoeren om een structureel sluitende begroting te kunnen aanbieden.

Doorrekening effecten kostenplaatsen Begrotingsnotitie 2020
Een deel van de geraamde extra salariskosten komen ook ten laste van producten, zoals afval, riool, grondexploitatie en investeringen. Deze doorrekening vindt plaats bij de concrete uitwerking in het huidige bestedings- en dekkingsplan.

Aanvulling loonsommen van 5% naar 6,25%
In de globale prognose, zoals opgenomen in de Begrotingsnotitie 2020 gingen we nog uit van een loonstijging van 5%. Op 28 juni 2019 is er een principeakkoord bereikt voor een nieuwe gemeente cao voor de periode 1 januari 2019 tot en met 31 december 2020. We verwachten dat de achterban instemt met dit nieuwe aanbod. Dit nieuwe aanbod gaat verder dan onze eerdere prognose van 5%, namelijk een verhoging met 6,25%. 

Lagere afvalkosten worden ingezet voor hogere OZB
De kosten voor afval zijn lager geworden. Dit is een trend als gevolg van het beter sorteren van afval. We kunnen dan ook de totale afvalheffing met € 100.000 neerwaart bijstellen. Aangezien onze begroting onder druk staat, kiezen we er voor om de OZB opbrengst met hetzelfde bedrag te verhogen. In de portemonnee merkt de inwoner van deze actie niets. De OZB-opbrengsten zijn voor ons vrije middelen die we in kunnen zetten bij de integrale afweging van alle zaken/ontwikkelingen die we nodig achten voor de gemeente Uden. 

4. Offertes met structurele gevolgen

(bedragen x € 1.000 / - is negatief en + is positief)

(bedragen x € 1.000 / - is negatief en + is positief)

(bedragen x € 1.000 / - is negatief en + is positief)

(bedragen x € 1.000 / - is negatief en + is positief)

(bedragen x € 1.000 / - is negatief en + is positief)

(bedragen x € 1.000 / - is negatief en + is positief)

(bedragen x € 1.000 / - is negatief en + is positief)

5. Extra verhoging OZB-opbrengst met 5,6%

Zoals eerder aangegeven zijn gemeenten geconfronteerd met financiële tegenvallers. Een gezond financieel beleid voeren we al jaren. We proberen zo goed als mogelijk te anticiperen op ontwikkelingen met financiële gevolgen. Ambitieus zijn we zeker, maar geven alleen geld uit als dat ook verantwoord is. Op een aantal zaken hebben wij als gemeente echter geen of nauwelijks invloed. 

• de (financiële) ontwikkelingen binnen het sociaal domein
• de Rijksuitgaven met daaraan gekoppeld de het Gemeentefonds en de algemene uitkering uit dat gemeentefonds

De (financiële) ontwikkelingen binnen het sociaal domein

Zoals gemeld in de Begrotingsnotitie 2020 zien we dat de gemeente Uden een structureel tekort heeft op de uitvoering van de wet Jeugd van € 1,5 miljoen. De uitvoering van deze wet vraagt financieel veel van gemeenten. Namens de VNG is dan ook om extra financiële steun gevraagd bij het Rijk.

De Rijksuitgaven met daaraan gekoppeld de het Gemeentefonds en de algemene uitkering uit dat Gemeentefonds.

De uitgaven van het Rijk bepalen mede de inkomsten voor Gemeenten. Het Rijk heeft een miljardenoverschot. Het lukt ze niet om al hun ambities waar te maken. Met het overschot wordt de staatsschuld afgebouwd. Voor de hoogte van onze algemene uitkering is het beter als er geïnvesteerd wordt in infrastructuur e.d. Door middel van 'de trap op' profiteren wij dan pas van een hogere algemene uitkering. En die hebben we nodig om de loon- en prijscompensatie op te vangen, en bijvoorbeeld de extra kosten rond het sociaal domein te kunnen bekostigen. Maar helaas..

Om die redenen kiezen we er voor om sinds lange tijd de OZB-opbrengst met meer dan de inflatiecorrectie extra te verhogen. Wat dat percentage individueel voor een woningbezitter of bedrijf betekent, is afhankelijk van de waardeontwikkeling van het onderliggend pand.

6. Eenmalige inzet deel van de algemene reserve ter dekking van dit structureel tekort in 2022

De verwachting is dat het Rijk in ieder geval met ingang van 2022 gemeenten extra financieel gaat ondersteunen voor de zich nu manifesterende tekorten op 'Jeugd'. Bij het opstellen van de begroting baseren we ons op de meicirculaire. Daar was nog geen rekening gehouden met een eventuele reparatie van het ontstane financiële gat voor gemeenten vanaf 2022. De Provincie heeft inmiddels laten weten dat ze akkoord is als gemeenten een stelpost voor extra middelen voor Jeugd opnemen in hun prognose van de algemene uitkering. Het opnemen van een stelpost heeft niet onze voorkeur. Hiermee geef je aan dat je een bepaalde hoeveelheid geld verwacht voor dit onderdeel. En hoeveel geld verwachten wij dan van het Rijk? Dekking voor het totale budgettaire dat wat Jeugd inmiddels in de transities heeft veroorzaakt? Anticiperen we op nieuwe mogelijke ontwikkelingen rond Jeugd en wordt het tekort nog hoger? Dit is speculatief. Wij kiezen liever voor een wat voorzichtigere variant. Onderstaand wordt deze toegelicht.

De Provincie Noord Brabant heeft een nieuw gemeenschappelijk financieel toezichtkader geschreven. In artikel 7.4. 'Inzet surplus binnen de algemene reserve' is een mogelijkheid gecreëerd om in dergelijke gevallen door middel van het bestemmen van een deel van de algemene reserve, dit betreffende stukje reserve als 'structureel' te laten aanmerken. We hebben over dit specifiek geval al afstemming gezocht met de Provincie en voldoen aan de gestelde voorwaarden van deze regeling. We willen de raad van Uden dan expliciet een besluit hierin te laten nemen zodat alle jaren van onze begroting structureel sluitend zijn. Het betreft een bedrag van €570.000. 

(bedragen x € 1.000 / - is negatief en + is positief)

1. Saldo Begrotingsnotitie 2020

Uitgangspunt bij de voorbereiding van het bestedings- en dekkingsplan van Programmabegroting 2020 is het basisbeeld, zoals opgenomen en toegelicht in de Begrotingsnotitie 2020

7. Aanvullen Bestemmingsreserve parkeerfonds 

Het parkeerfonds staat onder druk. Zoals ook aangekondigd in de herijking reserves en voorzieningen 2018 zal een prognose gemaakt moeten worden voor het exploitatieresultaat de komende jaren. Dan ook zal bezien moeten worden wat de effecten zijn op de begroting en/of begroting en/of de consequenties voor de parkeertarieven. In afwachting van die uitkomsten stellen we nu voor om eenmalig € 1.5 miljoen toe te voegen aan deze Bestemmingsreserve.

8. Offertes met incidentele gevolgen

(bedragen x € 1.000 / - is negatief en + is positief)

(bedragen x € 1.000 / - is negatief en + is positief)

(bedragen x € 1.000 / - is negatief en + is positief)

(bedragen x € 1.000 / - is negatief en + is positief)

(bedragen x € 1.000 / - is negatief en + is positief)

(bedragen x € 1.000 / - is negatief en + is positief)

(bedragen x € 1.000 / - is negatief en + is positief)

(bedragen x € 1.000/ - is negatief en + is positief)

(bedragen x € 1.000 / - is negatief en + is positief)

9. Vrijval kapitaallasten

Volgens de BBV moeten gemeenten de kapitaallasten structureel ramen. Dit om aan te tonen dat de gemeente de lasten ook daadwerkelijk kan dragen. In het eerste jaar schrijven we echter niet af, en rekenen we slechts een half jaar rente toe aan onze investeringen. Deze kapitaallasten vallen dus als het ware 'vrij'.